نماهاي تعاملي و تبادلي و غير متني سه مقوله‌ي برجسته در عرصه‌ي ارزيابي وب‌گاه‌هاي حوزه‌ي سلامت: مطالعه‌ي موردي وب‌گاه‌هاي كتابخانه‌هاي بيمارستاني

Interactivity, Changeability, and Non-Textual Content of Websites of Iranian Hospital Libraries

مقدمه: امروزه توجه به كاربردپذيري وب به عنوان يكي از مهم ترين شاخص هاي دسترسي به اطلاعات امري ضروري است؛ در حالي كه به دليل نبود معيار و استاندارد معين، بسياري از اين و بسايت ها به گون ههاي متفاوتي طراحي شده اند. اين گوناگوني مي تواند منجر به بروز مشكلاتي در جهت دسترسي كاربران به اطلاعات مورد نياز گردد. تحقيق حاضر با هدف، ارزيابي تطبيقي وب سايت هاي كتابخانه هاي بيمارستان هاي آموزشي دانشگاه هاي علوم پزشكي كشور (اعم از عمومي و تخصصي) و تعيين وضعيت وب سايت هاي كتابخانه هاي بيمارستاني مورد نظر از ديدگاه رعايت معيار نماهاي تعاملي، تبادلي و غير متني و نيز مولفه ها و ويژگي هاي مطرح در اين زمينه ها انجام شد. روش بررسي: پژوهش حاضر از نوع كاربردي و ابزار جمع آوري اطلاعات، سياهه ي وارسي (داراي روايي صوري و محتوايي) بود. اين سياهه مشتمل بر 21 مولفه بود كه در نتيج هي مطالعه ي متون و منابع و پژوهش هاي مشابه صورت گرفته در اين زمينه تهيه گرديد و جهت تاييد روايي در اختيار صاحب نظران و متخصصان رشته ي علوم كامپيوتر در حوزه ي طراحي وب سايت قرار داده شد. افزون بر اين، در سياه هي ياد شده دو مقياس وجود و نبود ضربدر تواتر يا رتبه مورد استفاده قرار گرفت. جامعه ي آماري پژوهش شامل 24 وب سايت فعال كتابخان ههاي بيمارستاني عمومي و تخصصي ايران بود (لازم به ذكر است كه تعدادي از و بسايت هاي كتابخانه هاي بيمارستاني به دليل نمايشي بودن و يا در حال ساخت بودن از جامع هي آماري حذف گرديدند). براي به توصيف كشيدن وضعيت موجود وب سايت هاي مورد بررسي از آمار توصيفي (فراواني، درصد و ميانگين) و براي رد و تاييد فرضي هها از استفاده گرديد. Repeated measures آزمون استنباطي يافته ها: وب سايت بيمارستان هاي تخصصي و عمومي هر دو با كسب 38 درصد موفق به رعايت مولفه هاي نماهاي تعاملي و تبادلي و وب سايت بيمارستا نهاي تخصصي با كسب 24 درصد و و بسايت بيمارستا نهاي عمومي با كسب 26 درصد موفق به رعايت مولفه هاي نماهاي غير متني شدند كه در مجموع بيانگر آن است كه در وب سايت هاي جامعه ي مورد نظر، كمتر از نيمي از استانداردها رعايت شده است. نتيجه گيري: مطالعه و بررسي وضعيت وب سايت هاي كتابخانه هاي بيمارستاني نشان داد كه كمتر از 50 درصد مولفه هاي مربوط به رعايت معيار نماهاي تعاملي، تبادلي و نماهاي غير متني در جامع هي مورد نظر رعايت شده است كه اين امر نتيجه ي مطلوبي را به همراه نداشته و با وب سايت شاخص فاصله ي زيادي دارد، بنابراين لازم است در طراحي اين وب سايت ها دقت و توجه بيشتري به عمل آيد. واژه هاي كليدي: ارزيابي؛ نماهاي تعاملي و تبادلي؛ نماهاي غير متني؛ كتابخانه هاي بيمارستاني؛ اينترنت.

Introduction: With the increasing role of the Internet as one of the most important sources of information on the one hand, and the enhancement of its usability on the other, it is necessary for web designers and developers to be familiar with the criteria that make a website usable. Therefore, this paper aimed to provide knowledge about the interactivity, changeability, and nontextual content of websites of Iranian hospital libraries. Methods: In an applied research, the interactivity and changeability of online libraries of Iranian general and specialty hospitals were evaluated. The tool for data collection was a 21-item researcher-made explanatory checklist based on the review of the available literature. The websites of 24 hospital libraries were evaluated by the checklist. In order to analyze research findings, descriptive (frequency and percentage) and inferential statistics were used. All analyses were performed in SPSS and Microsoft Excel. Results: Overall, 38% of both general and specialty hospitals were committed to interactivity and changeability criteria. Non-textual content criteria were met by 26% and 24% of the websites of libraries of general and specialty hospitals, respectively. Conclusion: Since only less than half of the required criteria were met, strategies need to be employed to improve the process of web designing. Keywords: Evaluation; Interactive and Changeable Views; Non-Textual Views; Libraries, Hospital; Internet.