تاثير برنامه آموزشي بر مبناي نظريه خودكارآمدي بر مديريت تنش شغلي پرستاران

Effect of an educational program on job tension managementin nurses, based on self-efficacy theory

زمينه و هدف: پرستاري از مشاغل پرتنش است و يكي از پيامدها و نتايج تنش شغلي، فرسودگي شغلي است كه تاثيرات مخربي بر مراقبت از بيمار، سلامت جسمي- روحي پرستار و هزينه‌هاي درماني دارد. از آنجا كه ساختار "خودكارآمدي" بر مبناي اصول نظري، روشي را ارايه مي‌دهد كه مراقبت‌كنندگان بهداشتي مي‌توانند از آن در برنامه‌هاي بهداشتي به منظور ارتقاي سلامت استفاده كنند، مطالعه حاضر با هدف تعيين تاثير خودكارآمدي در افزايش مهار تنش در پرستاران انجام شد. روش تحقيق: در اين كارآزمايي شاهددار، تعداد 100 نفر از پرستاران زن تمام‌وقت شاغل در بيمارستان كه داراي مدرك كارداني و بالاتر بودند، به شيوه مرحله‌اي، تصادفي از بيمارستان‌هاي شهر مشهد انتخاب و به طور تصادفي به دو گروه آزمون و شاهد تقسيم شدند. براي گردآوري اطلاعات از پرسشنامه استانداردشده تنش پرستاران اسيپو و خودكارآمدي عمومي استفاده گرديد. مداخله آموزشي طيّ 8 جلسه 5/1 ساعته انجام شد و تا سه و شش ماه بعد، پيگيري انجام شد. داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌هاي من‌ويتني، فريدمن، ويلكاكسون و همبستگي در سطح معني‌داري 05/0P < تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: ميانگين نمره تنش شغلي و خودكارآمدي عمومي در دو گروه، بر اساس آزمون من‌ويتني قبل از مداخله آموزشي، اختلاف معني‌داري نداشت؛ اما بعد از مداخله آموزشي، اختلاف معني‌داري حاصل شد (01/0P < ). بين مهار تنش شغلي و خودكارآمدي، همبستگي قوي وجود داشت؛ به نحوي كه با افزايش خودكارآمدي، مديريت تنش بهتر بود. نتيجه‌گيري: يافته‌هاي اين تحقيق، به نحوي تاييدكننده بسياري از مطالعات در زمينه ارتباط تنگاتنگ بين خودكارآمدي درك‌شده در مديريت تنش شغلي مي‌باشد؛ بنابراين مي‌تواند براي انجام مداخلات به منظور عملكرد بهتر مورد استفاده قرار گيرد.

: Nursing is one of the tensest jobs and one of the outcomes of job tension is burnout. It has devastating effects on patient care, nurseʹs physical and mental health; and health care costs. Since "self efficacy", according to theoretical principles, presents a procedure which can be applied by health care-takers in health programs to improve health, the present study aimed at determining increasing the management of tension in nurses. Materials and Methods: In this clinical trial study, 100 full-time female nurses in Mashhad hospitals, who had an Associateʹs degree or a higher one, were selected through randomized staging. Then; they were randomly divided into a control and a case group. In order to gather data, Osipow standard nursing tension questionnaire and General self efficacy scale were used. Educational intervention was made during eight 1.5 hour sessions and follow-up was done 3 and 6 months later. The obtained data was analyzed by means of SPSS software, Mann-Whitney test, Friedman test, and Wilcoxon test; and P < 0.05 was taken as the significant level. Results: The experimental and control groups didn’t significantly differ in job stress and self efficacy before the intervention. But, after intervention, stress management behavior and self efficacy were increased significantly in the experimental group, while the control group had not undergone significant changes (P < 0.001). Conclusion: Findings of the study somehow approve many of earlier studies regarding the close relationship between perceived self-efficacy and job tension management. Therefore; this fact can be stuck to in interventions aiming at gaining better efficacy.