گياه پالايي عنصر سرب به وسيله برخي از گونه هاي درختي در خاك‏هاي آلوده شهري (تهران)

Phytoremediation of Lead with Some of Tree Species in Urban Polluted Soils

ارزيابي ميزان تجمع عناصر سمّي در خاك و گياهان در محيط زيست، از نظر سلامت و حيات موجودات زنده بسيار مهم و ضروري است. اين تحقيق با هدف بررسي ميزان پالايش خاك‏هاي آلوده به سرب بوسيله گونه هاي درختي كاج الداريكا (Pinus Eldarica Medw.)، سرو نقره اي (Cupressus arizonica Greene.)، اقاقيا (Robinia peseudoacacia)، زبان گنجشك (.Fraxinus rotundifolia Mill) و نارون (Ulmus carpinifolia var umbraculifera Rehd.) در سطح شهر تهران صورت پذيرفت. براي اين منظور در فصل تابستان در رويشگاه‏هاي آلوده (آزادي، بهمن و بازار) و رويشگاه شاهد (اقدسيه) با توجه به جهت باد غالب، يك ترانسكت انتخاب و نمونه برداري از برگ‏ها و ريشه هاي سطحي درختان در قالب طرح آماري كاملاً تصادفي در 3 تكرار صورت پذيرفت و ميزان غلظت سرب موجود در هر يك از نمونه ها با استفاده از دستگاه جذب اتمي مدل واريان 220 اندازه گيري شد. نتايج مطالعات نشان داد كه گونه هاي كاج الداريكا، سرو نقره اي و اقاقيا به ترتيب بيشترين غلظت سرب را در اندام هوايي (ppm 39/14، ppm91/11 و ppm72/9) و بيشترين ضريب انتقال سرب از اندام زيرزميني به اندام هوايي (به ترتيب 49/3، 99/2 و 82/2) را دارا بوده اند. با توجه به اين موضوع و شرايط سازگاري مناسب، اين سه گونه مي توانند به منظور پالايش خاك‏هاي آلوده به عنصر سرب در مناطق مشابه مورد استفاده قرار گيرند.

Evaluation of toxic metal concentration in soil and plants in environment are the most important subject according to the ecosystem health. This study was carried out in Tehran City to investigation the density of lead in urban polluted soils with tree species such as Pine (Pinus Eldarica Medw.), Cypress (Cupressus arizonica Greene.), Locuat tree (Robinia peseudoacacia L.), Ash (Fraxinus rotundifolia Mill.) and Elm tree(Ulmus carpinifolia var umbraculifera Rehd.). For this aim in summer season in polluted sites (Azadi, Bahman and Bazar) and controlled site (Aghdasiyeh), Considering the main wind direction, one Transect is selected and sample collected from leaves and surface root was done with statistical method in completely randomized design with three replicates and lead content density in each samples were determined by Atomic absorbtion instrument model varian 220. Result of studies indicated that Pine, Cypress and Locust tree species the highest value of lead concentration and translocation factor is 14.39 ppm, 11.91 ppm, 9.72 ppm and 3.49, 2.99, 2.82 respectively. These recent three species are used for phytoremediation of lead in the same conditions.