ارزشيابي كمي و كيفي پارك‌ها و فضاهاي سبز شهري در تهران مطالعه موردي: منطقه 8 شهرداري

The Qualitative and Quantitative Evaluation of Urban Parks and Green spaces in City of Tehran (Case Study: District 8

در اين تحقيق، نظر به اهميت مقوله پارك‌ها و فضاهاي سبز شهري و نقش آن‏ها در زندگي شهرنشيني، به ارزيابي پارك‌ها و فضاهاي سبز شهري در منطقه 8 تهران پرداخته شده است. اين تحقيق،‌ از نوع توصيفي - تطبيقي بوده كه با تكيه بر مباني نظري و تيوري‌هاي ارايه شده در مورد پارك‌هاي شهري و همچنين مروري بر تجارب ايران و جهان، اقدام به مقايسه و بررسي كلي وضعيت پارك‌هاي منطقه 8 شهر تهران نموده است. بر اين اساس، پارك‌هاي مهم و اصلي اين منطقه، در مقياس‌هاي مختلف ناحيه‌اي، محله‌اي و يا واحد همسايگي با انتخاب معيارهاي تعيين كننده مورد ارزيابي قرار گرفتند. همچنين، از طريق پرسشنامه محقق ساخته كه روايي آن توسط اساتيد فن و پايايي آن نيز با سطح اطمينان 95% تعيين گرديد، از كاربران نظرسنجي به عمل آمد. نتايج حاصل در دو بخش كمي و كيفي طبقه‌بندي مي‌شوند. سرانه فضاي سبز در اين منطقه 2/4 مترمربع برآورد شد كه در مقايسه با ميانگين سرانه فضاي سبز تهران كه معادل 9/28 مترمربع مي‌باشد، رقمي ناچيز است و همچنين عدم پراكنش مناسب و عدم كاركرد اكولوژيكي بالا، بويژه در ششماهه دوم سال، از ديگر محدوديت‌هاي فضاي سبز اين منطقه هستند. همچنين؛ پارك‌هاي منطقه از لحاظ ايمني و امنيت در وضعيت مطلوبي به سر نمي‌برند كه اين امر سبب كاهش ميزان حضور و استفاده گروه‏هاي مختلف سني از پارك‌ها گرديده است. نامناسب بودن تعداد و تنوع تاسيسات و تجهيزات پارك‌ها و عدم مشاركت شهروندان در امر مديريت پارك‌ها نيز از ديگر موارد منفي مشاهده شده در اين گونه فضاها مي‌‌باشد. پارك‌هاي اين منطقه، به لحاظ عناصر روساختي، تا حد بسياري با استانداردهاي موجود منطبق مي‌باشند.

Considering the importance of urban parks and green spaces and their role in urban life, this study undertook evaluation of parks and urban green spaces in District 8, Tehran. It is a descriptive-comparative research. Based on theories and concepts, as well as on the world and national cases, evaluation of the parks in District 8 was conducted. Accordingly, major parks were evaluated at different scales such as zone, neighborhood, and neighborhood unit. A researcher-designed survey whose validity was approved by experts and whose reliability was determined at 95% was carried out. The results were categorized into two groups, i.e. qualitative and quantitative. Per capita green space in District 8 is estimated to be 4.2 m2 which is minute in comparison with Tehran’s per capita green space, estimated at 28.9 m2. Furthermore, inappropriate distribution and low ecological function, especially in spring and summer, are among the weaknesses of the district green spaces. The district parks do not have favorable condition in terms of safety and security. This leads to fewer visits and less use by different age groups. Inadequate number and diversity of facilities and installations of the parks, and also lack of public participation with respect to park management are among the negative points. As far as superstructure is considered, the parks comply with the existing standards.