بررسي اثرات مقدار و زمان تقسيط كود ازته بر عملكرد و خصوصيات زراعي برنج (رقم هاشمي)

The Study Effects of Nitrogen Rates and Splitting on Yield and Agronomical Characteristics of Rice (Variety Hashemi)

نيتروژن مهمترين عنصر مورد نياز گياه برنج و يكي از عوامل اصلي افزايش ميزان محصول است. به منظور بررسي اثر مقادير مختلف كود نيتروژن و تقسيط آن بر عملكرد گياه برنج رقم هاشمي و تعيين مناسب‏ترين مقدار و برنامه زماني مصرف آن، آزمايشي در سال‏هاي زراعي 1388 و 1389 در مزرعه موسسه تحقيقات برنج كشور واقع در شهرستان رشت به صورت فاكتوريل و در قالب طرح بلوك‏هاي كامل تصادفي در سه تكرار به اجرا در آمد. فاكتورهاي آزمايش شامل مقادير نيتروژن (0N1:، 30:N2، 60 N3:و90N4: كيلوگرم نيتروژن در هكتار از منبع كود اوره) و چهار سطح تقسيط نيتروژن به ترتيب در مراحل نشا كاري، شروع پنجه زني، شروع گلدهي و ظهور كامل خوشه شامل، T1 (50%، 50%، 0 و 0)، T2 (50%، 25%، 25% و 0)، T3 (50%، 0%، 25% و 25%) و T4 (25%، 25%، 25% و 25%) بود. نتايج نشان داد كه مقادير مختلف نيتروژن بر كليه صفات اندازه‏گيري شده اختلاف معني‏داري در سطح احتمال 1 درصد دارد. همچنين سطوح مختلف تقسيط كود نيتروژن در كليه صفات بجز شاخص برداشت در سطح 1 درصد و در مورد شاخص برداشت در سطح 5 درصد معني‏دار مي‏باشد. بيشترين عملكرد دانه با مصرف 90 كيلوگرم كود نيتروژن در هكتار بدست آمد. از طرفي در بين سطوح تقسيط نيتروژن سطح T4 بالاترين مقدار عملكرد دانه را به خود اختصاص داد.

Nitrogen is most important elements required for rice plant and is one of the main factors to yield increases. In order to study the effect of nitrogen fertilizer rates and split on rice variety of Hashemi and determinate of most favorable rates and splitting of its consumption, an experiment in factorial statistical format based on randomized complete block design (RCBD) with three replication in Iran’s Rice Research Institute stead on Rasht (Guilan), in 2009 and 2010 years was conduced. Experiments factors was consist of nitrogen rates (N1:0, N2:30, N3:60 and N4:90 kg/ha nitrogen from urea) and four levels of nitrogen splitting respectively in stages of seedling, tillering, flowering and emersion of complete panicle include, T1 (50%,50%,0 and 0), T2 )50%, 25%, 25% and 0), T3 ( 50%, 0, 25% and 25%), T4 (25%, 25%, 25% and 25%). Results showed that different rates of nitrogen on all measured traits had a significant difference on 1% probability level. Also different levels of nitrogen splitting had a significant difference at 1% probability level in all traits except harvest index and in case of harvest index was significant in 5% probability level. The highest grain yield was obtained by usage of 90 kg/ha nitrogen. In the other hand among the splitting levels, T4 was recorded the maximum grain yied.