مطالعه تطبيقي كهن الگوي سفرِقهرمان در محتواي ادبي و سينمايي

A Comparative Study of the Archetype of Hero’s Journey in Literature and Cinema

اسطورهشناسان براي ريخت شناسي سفرقهرمان الگوهاي مختلفي طراحي كرده اند كه معتقد به قابليت انطباق اين الگوها بر انواع متون ادبي و نمايشي هستند. سوالِ اين پژوهش ميزان انطباق الگوي سفرقهرمان بر دو اثر ادبي و سينمايي است كه شباهت هاي محتوايي زيادي با يكديگر دارند. هدف، تطبيق حماسه گيلگمش1، متعلق به ادبيات اساطيري، و فيلم گوزنها، مربوط به سينماي موج نو ايران، با الگوي سفرقهرمان جوزف كمبل براساس روش نقد كهن الگويي است. كمبود پژوهش هاي اسطورهاي در سينماي ايران ضروت اين تحقيق را نمايان مي كند. برطبق نقد كهن الگويي، سفرقهرمان داراي سه مرحله جدايي، تشرف و بازگشت است كه در اثرهاي مورد مطالعه نيز همين مراحل شناسايي شده اند. در پايان پژوهش با به دست آوردن شباهت هاي شناسايي شده مابين الگوي سفرقهرمان و دو اثر مورد مطالعه، فرضيه انطباق اين الگو بر تمام متون ادبي و نمايشي اثبات مي شود با اين تفاوت كه اثر سينمايي نسبت به اثر ادبي شباهت هاي بيشتري با الگوي پيشنهادي كمبل دارد.

This article is a comparative study of the hero’s journey in the myth of Gilgamesh and the film named The Deer. Mythologists use different morphological patterns for applying to various literary and cinematic texts. This study aims to investigate to what extent this pattern of the hero’s journey could be found in two works, one literary and the other cinematic. It seems that the film The Deer is similar to the myth of Gilgamesh in its content. In the absence of mythological studies on Persian new wave cinema, the main idea is to use Campbell’s model in an archetypal approach. According to the archetypal approach, three phases are recognized in the hero’s journey as “departure”, “initiation”, and “return”. The present study will analyze these three phases and will conclude that Campbell’s model is well applicable to both works while the film named The Deer shows more resemblance to Campbell’s model than the myth of Gilgamesh.