اهميت بافتي و ژيوشيميايي كروميتيت هاي موجود در آميزه ي افيوليتي بافت: با نگاه سنگ زايشي

Textural and geochemical significance of chromitites in the Baft ophiolite melange: a petrogenetic approach

: معدن كروميت گوشك يكي از بزرگترين و مهم ترين معادن كروميت ايران به شمار مي رود كه در جنوب غربي استان كرمان، در 5 كيلومتري شمال شهرستان بافت قرار دارد. اين معدن با 60 تن استخراج در روز، يكي از معدن‌هاي فعال كروميت است و استخراج از آن، به روش روباز انجام مي گيرد. كروميتيت هاي مورد بررسي از نوع انباني بوده و به صورت لايه هاي ناممتد و يا عدسي شكل، توسط دونيت هاي كاملاً سرپانتينيتي شده احاطه شده اند. كروميت هاي موجود در منطقه، با ميانگين Cr2O3برابر 8/62 درصد و Cr# برابر 83/0 از نوع كروميت غني از Cr هستند و جز كانسنگ هاي كروميت درجه يك دنيا محسوب مي شوند. با استفاده از مقادير Mg# و Cr# مي توان گفت كه كروميتيت هاي منطقه از گدازه اي با تركيبي بونينيتي در زون ابرفرورانشي و در يك محيط وابسته به حوضه ي پشت قوس تشكيل شده اند. به نظر مي رسد كه ذخاير كروميت بافت، نخست در مجموعه ي افيوليتي اوليه درون غلاف هاي دونيتي، تشكيل شده و سپس با جايگيري ملانژ، به درون زون هاي برشي رانده و در آن جا جايگزين شده اند.

Gushk chromite mine is one of the largest and the most important chromite mines in Iran that is located in southwest of Kerman Province, 5 km north of Baft city. In this open pit active mine, about 60 tons of chromite is extracted per day. The studied chromitites are podiform type and form discontinuous layers or lenses surrounded by completely serpentinized dunites. The chromites with average Cr2O3 = 62.8% and Cr# = 0.83 are classified as Cr-rich chromitites or as the first grade type chromites in the world. Cr# and Mg# values indicate that the studied chromitites have been crystallized from boninitic magmas, probably in suprasubduction zone setting in a back-arc basin environment. It seems that the Baft chromitite ores have initially been formed in a primary ophiolitic complex within dunitic envelopes. In the next stage, due to serpentinization of the peridotites and ascending of the resulted serpentinite, the studied deposits have been emplaced along the shear zones of the Baft ophiolitic melange en route to the surface.