تاثير زمان تلقيح بر روي اجزا عملكردي گياه سويا در برخي از خاك هاي آهكي خوزستان

Effect of Inoculation Time on Yield Components of Soybean in Some Khuzestan Calcareous Soils

در كشاورزي پيشرفته امروزي،‌ جنبه هاي اقتصادي و حفاظت محيط زيست به مفهوم جلوگيري از مصرف بي رويه كودهاي شيميايي و آلوده سازي خاك دو اصل انكار ناپذير هستند كه بايد مورد توجه واقع شوند. استفاده از بيوتكنولوژي و كودهاي بيولوژيك، روشي بسيار مناسب و ارزان براي توليد محصول است. سويا از جمله گياهاني است كه در كشت آن قابليت استفاده از كودهاي بيولوژيك و زادمايه ها وجود دارد. براي تعيين اثر زمان تلقيح برادي ريزوبيوم ژاپونيكم بر اجزا عملكردي گياه سويا، پژوهشي در محدوده اراضي شهرستان بهبهان با 4 تيمار شاهد، تلقيح يك هفته، دو هفته و چهار هفته پس از كاشت در 3 تكرار و در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي انجام شد. در اين پژوهش روابط رگرسيوني بيوماس، عملكرد روغن و پروتيين، شاخص برداشت (HI)، تعداد غده هاي فعال و غير فعال و برخي ديگر از مولفه هاي عملكرد گياه مورد بررسي قرار گرفت. روابط بين اجزا عملكردي، آناليز واريانس و مقايسات ميانگين با استفاده از نرم افزار SPSS مطالعه گرديد. نتايج به دست آمده نشان دهنده اثرات معني دار تيمارها بر روي همه اجزاي عملكردي به جز تعداد غلاف در بوته مي باشد. تمامي صفات مورد بحث به جز ميزان نيتروژن برگ سويا قبل از گلدهي در سطح 1 درصد تاثيرات معني دار يافته اند. آناليز همبستگي نشان دهنده روابط معني دار و مثبت شاخص برداشت با تمامي اجزا عملكردي به جز نيتروژن برگ قبل از گلدهي مي باشد. نتايج هم چنين حاكي از بيش ترين همبستگي مثبت و معني دار بين عملكردهاي روغن و پروتيين با تعداد گره هاي ريشه اي فعال مي باشد. به طور كلي نتايج مويد اين مسيله است كه با گذشت زمان از كاشت، تلقيح اثرات بيشتري بر روي تعداد گره هاي ريشه اي فعال داشته و حضور اين گره هاي فعال عملكرد را افزايش داده اند و اين تغيير زمان تلقيح به-عنوان مديريت كاهش اثرات محدوديت هاي محيطي بر روي كارايي تلقيح در گياه سويا موثر است.

In nowadays modern agriculture, economic aspects and environmental protection in a sense of preventing anomalous chemical fertilizers usage and soil pollution are two undeniable principles that must be considered. Utilizing biotechnology and biological fertilizer is a proper and cheap method for crop production. Soybean is one of the crops that have a facility in usage of biological fertilizers and inoculation. Field study was conducted for determining the effect of Brady-Rhizobium Japonicum inoculation time on components of soybean yield this investigation in Behbehan confines. The experimental design was a complete randomized block with three replications and four inoculation time; Control, one week, two weeks and four weeks. Correlation between yield components, analysis of variance and means were performed with SPSS software. Results showed that treatments have a significant effect on all the yield components and nitrogen contents except number of soybean pod and all of them except leaf nitrogen content before flowering have 1% significant level. Correlations analysis showed a positive significance relation between harvest index and all of yield components except leaf nitrogen content before flowering. Results also showing maximum positive significant correlation between number of active nodules and oil and protein yield. Results corroborate that with time lapse from planting inoculation caused increasing in number of active nodules and presence of this nodules incrementing the yield of soybean. Changing inoculation time can be considered as a management factor for decreasing environmental limitations on inoculation efficiency.