اثرات سطوح مختلف نيتروژن و تراكم بوته بر ويژگي هاي ظاهري، عملكرد، ميزان اسانس و درصد كامازولن بابونه (Matricaria recutita L.) اصلاح شده (رقم جرمانيا)

The Effects of Different Levels of Nitrogen Fertilizer and Plant Density on the Agro Morphological Characters, Yield, Essential Oil and Chamazolene Content of Improved Chamomile (Matricaria chamomilla

به منظور بررسي تاثير نيتروژن و تراكم كاشت بر ويژگي هاي ظاهري، عملكرد گل خشك، ميزان اسانس و درصد كامازولن گل-هاي بابونه اصلاح شده (رقم ديپلوييد جرمانيا)، آزمايشي در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه فردوسي مشهد در سال زراعي 86-1385 انجام شد. تيمارهاي تراكم شامل 20، 25، 40 و 50 بوته در مترمربع در كرت هاي اصلي و تيمارهاي نيتروژن شامل صفر، 10 و 20 گرم (كود اوره، 46 درصد نيتروژن خالص) در مترمربع در كرت هاي فرعي قرار داده شدند. در زمان گلدهي كامل، قطر گل، قطر نهنج و ارتفاع بوته ها اندازه گيري شدند. وزن خشك گل ها، درصد و عملكرد اسانس و درصد كامازولن در تيمارهاي مختلف مورد مقايسه قرار گرفتند. نتايج حاصله نشان داد كه افزايش تراكم بوته تا سطح 50 بوته در مترمربع باعث افزايش عملكرد گل خشك و اسانس و هم چنين افزايش درصد كامازولن شد. در حالي كه بيش ترين درصد اسانس (77/0 درصد وزني) در تراكم 40 بوته در مترمربع به دست آمد. درصد و عملكرد اسانس و درصد كامازولن با افزايش كود اوره تا سطح 10 گرم در مترمربع افزايش يافتند، اما ميزان عملكرد گل خشك تا بالاترين سطح كود اوره يعني 20 گرم روند افزايشي داشت. اثر متقابل تراكم بوته و كود اوره بر درصد و عملكرد اسانس در سطح احتمال پنج درصد معني دار بود، اما بر عملكرد گل خشك، درصد كامازولن و ويژگي هاي ظاهري تاثير معني داري نداشت. بالاترين عملكرد گل خشك و عملكرد اسانس براي اين رقم در شرايط آب و هوايي مشهد در تراكم 40 بوته در مترمربع و تيمار 10 گرم اوره در مترمربع به دست آمد.

To evaluate the effects of different plant densities and different levels of nitrogen fertilization on morphological characters, dry flower yield, essential oil and chamazolene content of an improved chamomile cultivar (Germania (diploid)), the experiment was conducted on the base of two factor factorial completely randomized block design with three replications at the research field and experimental laboratory of Ferdowsi University of Mashhad (FUM), Iran, during, 2007-2008. The main plot was plant density at four levels, including D1=20 pl/m2, D2=25 pl/m2, D3=40 pl/m2 and D4=50 pl/m2 and the sub plot was nitrogen in the form of urea (46% nitrogen) at three levels, including N0=control (absence of fertilization), N1=10 g/m2 and N2= 20 g/m2. During the flowering period, growth indices such as plant height, anthodia diameter, dry flower yield, essential oil and chamazolene content were measured. The results showed that the increasing of plant density up to 50 pl/m2 increased flower and essential oil yield and chamazolene content, whereas the highest content of essential oil was obtained at 40 pl/m2. Urea (10 g/m2) produced maximum percent and yield of essential oil (0.77 w/w), but dry flower yield increased with highest level of urea (20 g/m2). Interaction effects of urea and plant density was significant just on the percent and yield of essential oil (p < 0.05). Under the climatic conditions of Mashhah, the maximum yield of dry flower and essential oil for this cultivar were observed at 40 pl/m2 with 10 g/m2 urea fertilization.