پزشكي به‌مثابه يك پارادايم؟

Medicine as a Paradigm?

يكي از تلاش‌هايي كه در حوزه فلسفه طب صورت گرفت، تعميم آموزه‌هاي فلسفه علم به حوزه پزشكي بود. در اين زمينه آثار توماس كوهن بيشتر از ساير فلاسفه علم مورد عنايت قرار گرفت و تلاش شد براساس مفاهيم پاراديم، بحران پارادايمي، انقلاب پارادايمي، و وضعيت پزشكي در جهان امروز فهم شود. پزشكي امروز (بخوانيم مدرن) يك پارادايم است و اين پارادايم اكنون دچار بحران شده است. دو نشانه اصلي ِاين بحران يكم، اقبال بيماران به طب مكمل، و دوم درگرفتن بحث‌هاي فلسفي و اخلاقي در جامعه پزشكي هستند. به اين ترتيب در اين گفتار تلاش شده است با پاسخ‌گفتن به چهار پرسش اساسي وضعيت طب مدرن فهم شود. پرسش اول در مورد ماهيت خود طب است. اينكه در اين عالم مدرن، طب دقيقاً چه تعريفي دارد، نقطه ورود به بحث است. پرسش دوم آن است كه آيا پزشكي اساساً يك پارادايم است يا به‌طور بنيادين با معنايي كه از پارادايم مراد مي‌شود، ناسازگار است. به اين ترتيب نشان داده مي‌شود كه طبابت پارادايم نيست و زيست ـ پزشكي به مفهوم پارادايم نزديك‌تر است و زيست ـ پزشكي هم به مثابه پارادايم در بحران نيست.

One of the philosophical reflections on medicine is philosophy of science approach. Among several branches and schools in philosophy of science, Thomas Kuhn has more impact on medical philosophy. Based on the Kuhnian approach, it is proposed that modern medicine is a paradigm and at the present time it is facing a serious crisis. Two signs of this crisis are popularity of alternative medicine and spark off philosophical debate in medical society. In this article, I try to challenge this claim by asking four fundamental questions. According to the essence of medicine and the role of medicine in modern times, it is proposed that medicine does not fit well with the Kuhnian definition of paradigm. Medicine in its essence is much more a practice and the concept of paradigm is closer to biomedical science than medicine.