نقش عوامل انساني در تصادفات جاده‌اي

Role of human factors in road accidents

زمينه و هدف: مطابق با داده‌هاي سازمان بهداشت جهاني، مرگ‌هاي جاده‌اي مسوول حدود 25 درصد از كل مرگ‌هاي ناشي از جراحت‌ها مي‌باشد. يكي از مهم‌ترين آمارهاي مورد توافق در مورد تصادفات و آسيب‌ها، نقش 90-70 درصدي عوامل انساني در كليه تصادفات است. فاكتورهاي انساني (رفتاري) در 60 درصد از تصادفات نقليه‌اي، به عنوان دليل اصلي و در 95 درصد كل تصادفات نيز به عنوان يك عامل تاثيرگذار به شمار مي‌آيند. مواد و روش‌ها: در اين مقاله مروري مطالعات مرتبط بين سال‌هاي 2009-1990 از طريق بانك داده‌هاي Medline وCochrane library و برخي از مقالات فارسي با كليد واژه‌هاي آسيب جاده‌اي، تصادف جاده‌اي، رفتار رانندگي و عوامل موثر، فاكتورهاي انساني موثر بر تصادفات، و سايكولوژي تصادف، مورد جستجو قرار گرفتند. يافته‌ها: ما در اين بررسي 2 رويكرد متفاوت را آورده‌ايم: رويكرد اول عوامل انساني را به 2 گروه كلي تقسيم مي‌كند (فاكتورهاي انساني همراه با كاهش توانايي‌ها و فاكتورهاي مرتبط با رفتار خطرناك در حين رانندگي) و رويكرد دوم به نحوه توزيع خطاهاي انساني بر حسب متغيرهاي مختلفي چون سن، جنس، رفتار رانندگي، انحراف اجتماعي مي‌پردازد. نتيجه‌گيري: عوامل انساني مرتبط با حوادث رانندگي در جاده‌ها در دو گروه كلي: عواملي كه وابسته به عملكرد نوروبيولوژيك انسان بوده، خارج از حيطه كنترل و مديريت شخص در حال رانندگي است و عواملي كه وابسته به زمينه‌هاي شخصيتي افراد بوده، در تعامل پيچيده با هم عمل مي‌كنند و اغلب تجمعي از چند عامل را در يك فرد مي‌توان ديد، تقسيم مي‌شوند. در مديريت ترافيك رويكرد به اين مقوله نيازمند برخوردي جامع و برنامه‌هاي چند مرحله‌اي است كه شامل آموزش‌هاي عمومي، آموزش‌هاي مبتني بر گروه‌هاي هدف خاص و در مواردي محدوديت‌هاي قانوني براي رانندگان خاص مي‌باشد.

Aim and Background: Based on W.H.O documentation deaths in roads encompass 25% of all accidental deaths. There is a general assumption that human factors involves in 70-90% of road accidents, in 60% of cases as main and in 95% as one of the influential factors. Methods and Materials: In this review article we searched Medline and Cochrane library in the range of 1990-2009 with road accident, road injuries, driving behavior, human factors related to road accidents and psychology of accidents keywords. Findings: In this article the role of human factors on road accidents are divided in two groups of: factors reduce driving ability and factors causing driving high risk behavior. In the following we presented the distribution of human errors in driving based on various demographic variables. Conclusions: Human factors related to road accident can be divided in two groups of: 1) factors related to human developmental stage and are out of voluntary control of drivers. 2) Factors related to personality style that interact in a complex form and usually co-occurs in a single person. Control of human factors in traffic management needs a comprehensive and multistage approach including general and specific group oriented educations and legal restriction for specific drivers.