رابطه بين ميزان شدت و وقوع بيماري پوسيدگي ذغالي سويا در استان گلستان

Relationship between Disease Incidence and Severity of Soybean Charcoal Rot in Golestan Province

ا يجاد مي شود يكي از Macrophomina phaseolina پوسيدگي ذغالي سويا كه به وسيله قارچ در سرتاسر جهان است. تنها راه كنترل موثر اين بيماري، (Glycine max) بيماري هاي مهم سويا استفاده از ارقام مقاوم مي باشد . اما به علت فقدان روش هاي كارآمد براي ارزيابي بيماري در آزمايش هاي مزرعه اي، هنوز ژنوتيپ هايي با سطوح بالاي مقاومت به بيماري شناسايي نشده اند. در اين پژوهش روش هاي مختلف ارزيابي بيماري و نيز رابطه وقوع -شدت بيماري پوسيدگي ذغالي در مزارع سوياي استان گلستان مورد مطالعه قرار گرفت. مقايسه دو شاخص درصد طول تغيير رنگ داخلي ساقه و شدت بيماري در ريشه و ساقه نشان داد كه شاخص اول بيان گر ميزان آلودگي واقعي مزرعه با ميزان وقوع بيماري دارد. تجزيه (?c=0/ نمي باشد در حالي كه شاخص دوم، همبستگي بالاتري ( 71 و تحليل هاي آماري براي تعيين رابطه كمي وقوع و شدت بيماري در مجموع داده هاي استان گلستان بر اساس مقايسه ضريب تبيين و آماره هاي خطاي مدل ها نشان داد كه مدل با تبديل ريشه دوم براي هر 2 =0/ دو متغير با ضريب تبيين تصحيح شده ( 83 a الگوي ،(MSe=0/ ميانگين مربعات خطا ( 0125 ،( R بهترين برازش (R2? =0/ تصادفي در نمودار باقي مانده هاي خطا و نيز ضريب تبيين تبديل برگشتي ( 72 را با مجموع داده ها دارد . تجزيه و تحليل داده ها در شهرستان هاي گرگان، علي آباد، كردكوي و راميان كه بيش ترين سطح زير كشت سويا را دارا مي باشند، نيز مناسب بودن اين مدل را براي داده ها تاييد126 نمود. بنابراين به كمك اين مدل مي توان سطوح مختلف شدت بيماري پوسيدگي ذغالي را با استفاده از مقادير وقوع بيماري تخمين زد. واژه هاي كليد : ي پوسيدگي ذغالي سويا، رابطه وقوع، شدت بيماري

Charcoal rot, caused by Macrophomina phaseolina, is one of the most important diseases of soybean [Glycine max (L.) Merr.] throughout the world, including Iran. Host resistance may be the only feasible method to manage this disease, but soybean genotypes with high levels of resistance have not been identified because of the lack of reliable disease assessment methods. Two disease assessment methods were compared and the I-S relationship of soybean charcoal rot was studied in Golestan province. Comparison between percent height of stem discoloration (PHSD) at R7 and root and stem severity (RSS) indicated that PHSD couldn’t represent the actual disease intensity in the fields. But RSS had higher correlation with root incidence (r =0.84). In order to quantify the relationship between disease incidence and severity, statistical analyses were performed based on comparison of model statistics. Result showed that square root transformation achieved the best linear adjustment to combined data of incidence and severity as determined by 2 Ra = 0.83, MSe= 0.0125, random pattern in residual plot and R2?= 0.72. Data analysis of Gorgan, Aliabad, Kordkoy and Ramian was also confirmed the appropriateness of square root transformation. Thus the assessed incidence could be used to estimate charcoal rot severity based on the model. Keywords: Soybean charcoal rot and Disease Incidence-Severity relationship.1