كاربرد و بررسي تطبيقي الگوهاي تحليل سلسله مراتبي و فازي در تناسب اراضي (نمونه‌ي موردي: شهرك صنعتي بيرجند )

Application and comparative investigation of AHP and fuzzy analysis models in locating proper sites--Case study: Industrial Township of Birjand

نحوه‌ي قرارگيري مناطق صنعتي در مجاورت شهرها، عامل كليدي در برنامه‌ريزي منطقه‌اي به حساب مي‌آيد و اثرات و تبعات منفي اجتماعي، اقتصادي و زيست محيطي اين نوع مناطق، دربرنامه‌ريزي توسعه‌ي ناحيه‌اي بايد مورد توجه قرارگيرند. مكان مناسب براي استقرار صنايع با طيف وسيعي از عوامل روبرو است، چرا كه منافع اقتصادي، اجتماعي و اثرات زيست صنايع محيطي پايدار هم‌زمان بايد مورد توجه قرار گيرند،. تجزيه و تحليل و تركيب اين مجموعه عوامل با استفاده از GIS امري اجتناب ناپذير است. دراين تحقيق براي مكانيابي و ارزشيابي مكان تعيين شده از روش منطق فازي و روش AHP فضايي در محيط GIS استفاده شد. بدين صورت كه ابتدا عوامل و معيارهاي مناسب جهت مكان‌يابي شهرك‌هاي صنعتي تعيين و سپس آماده براي ورود به توابع فازي و تحليل سلسله مراتبي در محيط هاي (به ترتيب ) Arc Sdm 3، Export Choice شد. پس از آن نتايج و دقت عملكرد اين دو متد باCross tabulate مورد بررسي و ارزشيابي قرار گرفت. طي اين پژوهش علاوه بر مكان‌يابي بهترين سايتها جهت احداث شهرك صنعتي، تاييد محل فعلي منطبق بر اصول توسعه پايدار زيست محيطي، برتري و دقت الگوي فازي بر فرايند تحليل سلسله مراتبي تعيين گرديد. در پايان نتايج حاصل نشان مي دهد كه دو الگوي فازي و AHPمورد استفاده در اين پژوهش 53% با يكديگر تطابق دارند. شهرك صنعتي فعلي براساس مكان‌يابي با دوالگوي فازي و AHP به ترتيب 62/99 %، 98/56% آن در كلاس خيلي خوب قرار گرفته است كه بيانگر آ‌ن‌ است كه محل فعلي شهرك صنعتي بر اساس الگوهاي مورد بررسي و اجرا شده، منطبق بر اصول توسعه‌ي پايدار زيست محيطي مي باشد.

The location of industrial areas is a key factor in regional planning due to social, economic and environmental impacts that such kinds of decisions might have on any territory. Today, using spatial data and facilities of Geographical Information System are important for industrial site selection. In this research, at first proper factors and criteria for finding the place for industrial areas were determined and then it was prepared for entry to fuzzy function and hierarchical analysis in Arc Sdm 3، Export Choice environments. Then, the accuracy of the results of the methods was evaluated through cross tabulation. The results show that the fuzzy model and the APH model used in this research enjoy a correlation co-efficient of 53 %. The present industrial area according to site setting through the fuzzy and APH models enjoys a quality percentage of 96.62 and 56.98, respectively, reflecting the fact that the current industrial area, on the basis of the mentioned models, has been located in a site agreeable to the principles of an ecological sustainable development.