صور خيال انسان‌مدارانه قرآني در شعر پروين اعتصامي

Quranic Human-oriented Imagination Forms in Parvin Etesami’s Poem

چكيده: انسان‌انگاري از اجزا و اركان طبيعت و غير «ذوي العقول»، از هنرهاي شاخص شاعران و نويسندگان برجسته است. آنان با شخصيت‌بخشي به غير انسان صفات و ويژگي‌هاي انساني را در غير او مي‌بينند و اشياي بي‌جان و غيرعاقل اطراف خود را چون انساني تصور مي‌كنند كه مي‌تواند تمام يا بعضي از خصوصيات انساني را داشته باشد. اين آرايه ادبي نيز مانند مضامين شعري ديگر از اعتقادات ملي و مذهبي شاعران تاثير پذيرفته است. پروين اعتصامي از شاعران متعهدي است كه در مكتب اسلام پرورش يافت و با تمسّك به آيين اسلام و قرآن، تصاوير شعري زيبايي را در كارنامه شاعري خويش به يادگار گذاشت. او با الهام از آيات قرآن كريم انسان‌انگاري‌هاي متنوعي را در اشعار خود ارايه مي‌دهد كه در اين ميان مي‌توان به انسان انگاري‌هاي امور انتزاعي و ذهني در مسايلي چون علم، عقل، روح، نفس و... و انسان انگاري‌هاي طبيعي چون گياه و حيوان و همچنين مسايلي بينابين اين دو امر اشاره كرد.

Abstract Personifying of inanimate things and of unintelligent parts and elements of nature is an art prerogative of prominent poets and writers. They see human characteristics and features in inanimate things within nature, thus focusing on the life-giving and nurturing aspects of nature by embodying it in the form of a human being. This array of literary themes like other poetic themes is influenced by national and religious beliefs of the poets. Parvin Etesami is one of Iran’s celebrated and most committed poetesses trained in the “school of Islam”, one who by resorting to Islam and the teachings of the Holy Quran created fantastic poetic images thus leaving us a rich legacy of poems. Inspired by the Quranic verses, she presents various personifications in her poems which include abstractive and intellectual concepts in the area of knowledge, reason, spirit, soul, etc. and also natural personifications such as plants and animals and issues in between nature and abstractions.