مدل پيشنهادي براي سنجش كيفيت زندگي: مطالعه موردي: شهر اصفهان

Towards a Proposed Model for Measuring Quality Of Life In Iran

كيفيت زندگي به دليل گسترش روند صنعتي شدن و پيشرفت فناوري كه توجه به بُعد كمّي زندگي انسان را مد نظر قرار مي‌دهد و هم‌چنين به دنبال غفلت از جنبه‌هاي كيفي زندگي انسان، طي چند دهه گذشته در كشورهاي غربي مورد توجه انديشمندان و متفكران علوم انساني قرار گرفت. در اين راستا، محققان علوم انساني ضمن تعريف مفهوم كيفيت زندگي، تلاش نمودند ابعاد و شاخص‌هاي مختلف اين مفهوم را تعيين كنند و مورد سنجش قرار دهند. مقاله حاضر نيز در كنار تعريف اين مفهوم، به دنبال طراحي و معرفي مدلي تجربي براي سنجش ابعاد مختلف آن است تا از اين طريق بتوان به تعريفي مشخص و شيوه‌اي دقيق در سنجش كيفيت زندگي دست يافت و در راستاي ارتقاي آن كوشيد. مدل پيشنهادي در اين مقاله با استفاده از روش پيمايش در شهر اصفهان روي حجم نمونه‌اي بالغ بر540 نفر از شهروندان 15 سال به بالا و ساكن در مناطق يازده‌گانه شهر به اجرا درآمد كه كيفيت زندگي شهروندان اصفهاني را روي يك طيف 5 درجه‌اي، 78/3 يعني درحد بالايي ارزيابي نمود. هم‌چنين بررسي ارتباط بين كيفيت زندگي با سن و جنسِ پاسخ‌گويان، رابطه معناداري را نشان نداد، اما بين كيفيت زندگي و وضعيت تاهل آن‌ها ارتباط معناداري وجود دارد؛ به گونه‌اي كه كيفيت زندگي افراد متاهل بالاتر از كيفيت زندگي افراد مجرد برآورد مي‌شود.

Because of the extension of the industrialization process and technological progress which focus exclusively on the quantitative aspect of human life and following the lack of attention to the qualitative aspect of human life, in recent decades scientists of humanities in the West have paid attention to the concept of quality of life. In this vein, psychologists and later sociologists have tried to define and ascertain different indicators and dimensions constituting the concept. The presented paper, after defining the concept, attempts to design an experimental model for measuring different aspects of the concept and proposing a precise definition and an accurate method for measuring quality of life. In doing so, the data were collected through a survey using a questionnaire, which was distributed among 540 15-year-old-and-above citizens of various districts of Isfahan. The following results were obtained: The mean of quality of life for citizens of Isfahan is 3.78 on a scale of 0 to 5, which can be interpreted as high. Also, when considering the relationship between quality of life and age or quality of life and sex, it became clear that there is no significant relationship between these variables. For marital status, however, it appeared that married citizens tend to have a higher quality of life in comparison with single ones.