تحليل رابطه جو سازماني با متغيرهاي نگرشي و رفتارهاي فرانقش در نيروي انساني كتابخانه‌هاي عمومي

Analysis of the Relationship of Organizational Atmosphere with Attitude Variables and Meta-role Behaviors in the Personnel of Public Libraries

هدف: هدف از پژوهش حاضر تعيين روابط ميان متغيرهاي جو سازماني، رضايت شغلي، تعهد سازماني و رفتار شهروندي سازماني و ارايه مدلي براي بهبود رفتار شهروندي سازماني از طريق مديريت جو سازماني و متغيرهاي نگرشي در كتابخانه‌هاي عمومي كشور است. روش: پژوهش از نظر هدف،كاربردي و از نظر روش انجام آن پيمايشي است. ابزار گردآوري داده‌ها پرسشنامه است و نحوه گردآوري آن توصيفي و از نوع همبستگي و به‌طور مشخص مبتني برمدل معادلات ساختاري است. جامعه آماري پژوهش تمام كاركنان صفي و ستادي نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور مي‌باشد. يافته‌ها: طبق يافته‌ها، جو سازماني كتابخانه‌هاي عمومي به‌شكل معني‌داري با رضايت شغلي كتابداران شاغل در اين نهاد ارتباط دارد. همچنين يافته‌هاي پژوهش از وجود رابطه قوي بين رضايت شغلي كتابداران كتابخانه‌هاي عمومي كشور با تعهد سازماني و رفتار شهروندي سازماني كتابداران حكايت دارد. در اين پژوهش رابطه‌اي بين تعهد سازماني و رفتار شهروندي سازماني در بين كتابداران كتابخانه‌هاي عمومي كشور ديده نشد. همچنين بين جو سازماني با تعهد سازماني و رفتار شهروندي سازماني كتابداران كتابخانه‌هاي عمومي رابطه معني‌داري وجود نداشت. در مدل معادلات ساختاري براي نتيجه‌گيري درباره برازش كلي مدل مي‌بايستي به مجموعه‌اي از شاخص‌ها توجه كرد. در اين پژوهش مدل ارايه شده از لحاظ شاخص‌هاي RMSEA، AGFI و GFI در وضعيت مناسبي قرار دارد. ازاين‌رو، مي‌توان نتيجه‌گيري كرد كه مدل از لحاظ برازش مدل خوبي است. اصالت/ارزش: در اين پژوهش، براي اولين بار رابطه مديريت جو سازماني و همچنين متغيرهاي نگرشي مانند تعهد سازماني و رضايت شغلي بر رفتار شهروندي سازماني كتابخانه‌هاي عمومي مورد بررسي قرار گرفته است و مدلي براي بهبود رفتار شهروندي سازماني از طريق مديريت جو سازماني و متغيرهاي نگرشي در كتابخانه‌هاي عمومي كشور ارايه شده است.

Purpose: The present research aimed at determining the casual relationship between the variables of organizational atmosphere, job satisfaction, organizational commitment and Organizational Citizenship Behavior (OCB), and developing a model in other to improve the organizational citizenship through the management of organizational atmosphere and attitude variables in Iran’s public libraries. Methodology: The data required in this applied survey were collected by descriptive questionnaire based on structural equations model. The research population included personnel of Iran Public Libraries Foundation (IPLF). Findings: Organizational atmosphere of public libraries had a significant relationship with job satisfaction of librarians working in the IPLF. There was also a strong relationship between organizational satisfaction and organizational commitment as well as the librarian’s OCB. No relationship was found between organizational commitment and the organizational citizenship behavior of librarians working in the IPLF. Further, no significant relationship was observed between the organizational commitment as well as the OCB of IPLF librarians. In the structural equations model, it is necessary to take a clear-cut conclusion about the overall fitting of the model. Accordingly, our proposed model was in good situation in such indexes as RMSEA, AGFT, and GFT. Therefore, it can be concluded that the model is good one in terms of fitting. Originality/Value: This work is the first time that the relationship of organizational atmosphere with attitude variables such as organizational commitment, job satisfaction, and organizational citizenship behavior of IPLF personnel and a model is proposed aiming to improve their OCB through the management of organizational atmosphere and attitude variables in Iran’s Public Libraries.