تعيين ارتباط استرس امتحان و سطوح ايمونوگلوبولينها و كمپلمانهاي سرم

استرس واكنش طبيعي موجود زنده در مقابل اثر محركهاي داخلي و خارجي است. واكنش سيستم ايمني در موقعيتهاي استرس‌زا قسمتي از توانايي ارگانيسم براي مقابله با چالش‌هاي محيط مي‌باشد. با توجه به نظام آموزشي فعلي دانشگاه‌هاي ايران كه تكيه بر امتحانات كتبي ظاهراً با سطح استرسي بالا دارند، در اين تحقيق به بررسي اثر استرس امتحان بر سيستم ايمني دانشجويان پرداختيم. اين مطالعه مقطعي – تحليلي بر روي50 نفر دانشجو شامل 34 دانشجو دختر و 16 دانشجو پسر از بين دانشجويان دانشكده علوم پزشكي و علوم پايه دانشگاه آزاد اسلامي اراك انجام يافت. دانشجوياني كه در پرسشنامه استرس امتياز بين 46-25 داشتند، با اخذ رضايت نامه كتبي، در ابتداي ترم تحصيلي به آزمايشگاه مراجعه و cc3 خون جهت سنجش ايمونوگلوبولينهاي خون شامل IgM-IgA-IgG و كمپلمانهاي C3 و C4 به روش نفلومتري و IgE به روش ELFA گرفته ميشد. در روز امتحان مجدداً فاكتورهاي فوق مورد سنجش قرار گرفت و با مقادير اوليه مقايسه گرديدند. در مقايسه ايمونوگلوبولين‌ها و كمپلمانهاي خون افراد مورد پژوهش در ابتداي ترم و در زمان امتحان براي IgM ، IgE و C4 اختلاف آماري معني داري موجود بود( به ترتيب با سطح معني داري01/0 ، 001/0 و 03/0) سطوح IgE , C4 در زمان امتحان افزايش و سطح IgMنسبت به ابتداي ترم كاهش يافته است. لذا تكيه بر روش‌هاي نوين امتحانات با سطح استرس كمتر به جاي امتحانات كتبي ظاهراً با سطح استرسي بالا جهت حفظ و بهبود سيستم ايمني بدن توصيه مي‌گردد.

Stress is a natural response of species to internal or external stimulates .reaction of immune system against stressors is a part of organism ability to stand against environmental challenges .in order that way of evaluation in Iranian universities depends on written exams with high level of stress, so in this research effects of exams stress on immune system of students determined. This study was cross-sectional. Sample of this study include 34 female student and 16 male student of university of medicine and science university of Islamic Azad university of Arak .students whom got 25 -46 score from stress questionnaire at the beginning of semester, were tested for blood immunoglobulin such as IgM-IgA-IgG and c3, c4 complements in laboratory ,by neflometric and ELFA methods . Above analysis were repeated at the final exams and compare with first measurement. There are significant difference between levels of IgM, IgE, C4 at the beginning of semester and final exam. (p=0.01, 0.001 and 0.03respectively) C4 and IgE level were increase in the final exam, but IgM level were decrease in final exam, so another ways for examination could be safer and less stressful for replacing stressful written exam.