مقايسه تركيب‌هاي شيميايي و بررسي اثرات ضد ميكروبي اسانس گياه Teucrium polium L. در دو رويشگاه مختلف

جنس Teucrium در حدود 340 گونه گياهي علفي يك ساله و چند ساله دارد كه از اين تعداد 12 گونه انحصاري ايران مي‌باشند. گونه Teucrium polium با نام محلي كلپوره داراي اثرات ضد التهابي، ضد اسپاسمي، ضد نفخي و تسكيني بوده و از دير باز دم كرده گل‌هاي اين گياه به طور سنتي براي رفع درد قلب مصرف مي‌شود اندام هوايي گياه در زمان گل دهي از دو رويشگاه جمع آوري و اسانس گيري به روش تقطير با آب انجام شد. تركيب‌هاي اسانس با استفاده از دستگاه‌هاي GC و GC-MS آناليز و شناسايي شد. بررسي اثرات ضد باكتريايي به روش ديسك ديفيوژن و اندازه گيري كمترين غلظت بازدارندگي MIC) ) به روش رقت لوله‌اي انجام شد. بازدهي وزني/ حجمي اسانس نمونه‌ها به ترتيب 5/1 و 2/1 درصد براي نمونه جيرفت و جهرم به دست آمد. تعداد 30 و 29 تركيب كه به ترتيب نشان‌دهنده %4/97 و %2/95 كل تركيب‌هاي اسانس بود، شناسايي شد. چهار تركيب اصلي در نمونه جيرفت شامل 1، 8 سينيول(7/38 درصد)، آلفا-پينن(%8/11)، بتا- كاريوفيلن(%1/11) و كاريوفيلن اكسيد(%6/11) مي‌باشد و در نمونه جهرم 1، 8 سينيول(%1/40)، بتا- كاريوفيلن(%7/13) بودند. اسانس‌هاي آزمايش شده روي 7 سويه باكتري مورد آزمايش فعاليت ضد باكتريايي متوسطي نشان دادند. تفاوت‌هاي كمي و كيفي مشاهده شده مي‌تواند ناشي از تاثير عوامل مختلف اكولوژيكي، جغرافيايي، اقليمي و خاكي روي تركيب شيميايي جمعيت‌هاي مختلف گونه مورد مطالعه باشد. خاصيت ضد باكتري متوسط اين گونه را مي‌توان به وجود 1، 8 سينيول نسبت داد.

Department of biology, Rodehen Branch, Islamic Azad university, Rodehen,Iran The genus Teucium L. (Lamiaceae) consists of 340 annual and perennial species, of which 12 are endemic in Iran. T.polium L. with common Persian name of Kalporeh has been used in folk medicine of Iran as antiflammatory, antispasmodic, carminative and sedative. Infusion of flowers was used for treating heart in traditional medicine. Aerial parts of T.polium were collected in full flowering stage from two different localities; Jeroft( Kerman province) and Jahrom(Fars province). The oils were obtained by hydrodistillation using a Clevenger type apparatus and analyzed by GC- MS instruments. Antibacterial activities of the oils were evaluated by disk diffusion method. MIC values were measured by microdilution broth susceptibility assay. The essential oils yield of Jeroft and Jahrom were 1.5 and 1.2 % (W/V) based on dry weight of plants. Respectively. Thirty and Twenty components were identified in the oil samples which constituted 97.4 and 95.2 % of the total oils. Respectively. In the oil obtained from 1,8 cineol(38.7%), ?- pinene(11.8%), B- caryophellene(11.1%) and caryophellen oxide (11.6%)were found as the major components. From Jahrom sample 1,8 cineol(40.1%) and B- caryophellene(13.7%), were characterized as the main compounds. The essential oil tested on the seven bacteria showed moderate antibacterial activity. The differences observed in essential oil composition of two studied samples could be attributed to their different ecological, geographical and edaphical origin factors. The moderate antibacterial activity of the oils could be associated with the present of the 1, 8- cineol.