اثر غلظت هاي مختلف تنظيم كننده هاي رشد بر باززايي و پرآوري شاخساره ارقام توت-فرنگي (Fragaria ananassa Duch.)

Effect of Different Concentrations of Growth Regulators on Shoot Regeneration and Proliferation in Strawberry (Fragaria ananassa Duch.) Cultivars

اين پژوهش به منظور بررسي باززايي و پرآوري شاخساره نوك روندك (Runner) توت فرنگي انجام شد. بر اين اساس نوك روندك (5-4 ميلي متر) گياهان مادري ارقام كردستان، پاروس و كامارسا پس از ضدعفوني، بر روي محيط هاي كشت MS همراه با تركيبات تنظيم كننده هاي رشد بنزيل آدنين (BA) در چهار غلظت 25/0، 5/0، 1 و 2 ميلي گرم در ليتر و چهار غلظت صفر، 1/0، 25/0 و 5/0 ميلي گرم در ليتر ايندول بوتريك اسيد (IBA)، كشت شدند. نوع و غلظت تنظيم كننده هاي رشد و رقم بر روي باززايي شاخساره نقش حياتي داشتند. بيش ترين درصد باززايي و تعداد شاخساره در هر سه رقم در محيط حاوي 1 ميلي گرم در ليتر BA + 25/0 ميلي گرم در ليتر IBA به دست آمد. در اين محيط تعداد شاخساره و درصد باززايي در ارقام كردستان (13/13 شاخساره و 33/92 درصد)، پاروس (76/10 شاخساره و 33/89 درصد) و كامارسا (15/12 شاخساره و 16/80 درصد) حاصل شد. براي پرآوري، شاخساره هاي با سن چهار هفته حاصل از ريز نمونه نوك روندك در محيط كشت MS همراه با تركيبات هورموني بنزيل آدنين (BA) در سه غلظت 25/0، 5/0 و 1 ميلي گرم در ليتر و سه غلظت صفر، 25/0 و 5/0 ميلي گرم در ليتر GA3 زيركشت شدند. بهترين واكنش نسبت به پرآوري شاخساره در محيط كشت MS همراه با 5/0 ميلي گرم در ليتر BA مشاهده شد، كه در ارقام كردستان، پاروس و كامارسا به ترتيب تعداد 47/34، 46/28 و 25/30 شاخساره در هر ريزنمونه ظاهر شدند. با اين حال، بيش ترين تعداد شاخساره هاي قابل برداشت در ارقام كردستان، پاروس و كامارسا به ترتيب 32/21، 84/17 و 59/18 در هر ريزنمونه و بالاترين ميانگين طول شاخساره در 5/0 ميلي گرم در ليتر BA +0/25 ميلي گرم در ليتر GA3 ثبت شد.

This study was carried out for shoot regeneration and proliferation of three strawberry cultivars runner tip. Sterile runner tips’ having terminal buds (4-5 mm) of Kurdistan, Parose and Camarosa cultivars were cultured onto MS media with different concentrations (0.25, 0.5, 1 and 2 mg/l) of benzyl adenine (BA) alone or supplemented with IBA (0.1, 0.25 and 0.5 mg/l) growth regulator for the above purpose. The type and concentration of growth regulators and cultivar were found critical to shoot regeneration. The highest response of shoot multiplication was obtained in MS containing 1 mg/l BA + 0.25 mg/l IBA. This combination yielded the highest shoot number and percent of regeneration from Kurdistan (13.13 shoots and 92.33% regeneration), Parose (10.76 shoots and 89.33% regeneration) and Camarosa (12.15 and 80.16%) cultivars. For proliferation, four-week-old shoots were removed from the culture, and subcultured on MS basal medium supplemented with various levels of BA (0.25, 0.5 and 1 mg/l) alone or in combination with GA (0.0, 0.25 and 0.5 mg/l). Best response towards multiple shoot regeneration (Kurdistan 34.47, Parose 28.46 and Camarosa 30.25 shoots) was obtained on MS medium having 0.5 mg/l BA. While the highest harvestable shoots was recorded (Kurdistan 21.32, Parose 17.84 and Camarosa 18.59 shoots) in MS containing 0.5 mg/l BA + 0.25 mg/l GA.