بررسي اثرات تاريخ كاشت برصفات كمي وكيفي هيبريدهاي ذرت دانه‌اي درشرايط آب و هوايي استان اصفهان

Study of the effect of different planting dates on quality and quantity adjectives of corn hybrids in Isfahan climatic conditions

چكيده به منظور تعيين مناسب‌ترين تاريخ كاشت براي هيبريدهاي مختلف ذرت دانه‌اي(zea mays)، مطالعــه‌اي در ســال زراعي 88-1387 در منطقه‌ي برخوار اصفهان انجام گرفت. آزمايش به صورت اسپليت پلات در قالب طرح آزمايشي بلوك‌هاي كامل تصادفي با 3 تكــرار انــجام شــد و تاريــخ كاشـــت (15 خرداد، 30 خـرداد، 14 تير) به عنــوان كــرت اصلي و 6 هيــبريد ذرت [K.sc (260, 320, 500, 647, 704, 720)] به عنوان كرت فرعي منظور گرديدند. مقايسه ميانگين صفات مورد بررسي به روش آزمون چند دامنه در سطح احتمال 5% نشان داد كه: تاريخ‌هاي كاشت مختلف از نظر عملكرد دانه تفاوت معني‌داري در سطح احتمال پنج درصد نشان دادند. تاريخ كاشت‌هاي 30 خرداد و 14 تير به ترتيب با 928/7 و 440/6 تن دانه در هكتار بالاترين و تاريخ كاشت 15 خرداد با 043/5 تن دانه در هكتار كم‌ترين عملكرد دانه را دارا بودند. هيبريدهاي مورد آزمايش نيز از نظر عملكرد دانه تفاوت معني‌داري در سطح احتمال يك درصد نشان دادند. هيــبريد K.sc-720 با 971/8 تن دانه در هكتار بيش‌ترين عملكرد و هيبريد K.sc-320با 740/4 تن دانه در هكتار كم‌ترين عملكرد دانه را به خود اختصاص دادند. اثر تيمارهاي مختلف تاريخ كاشت و هيبريد بر وزن هزار دانه، تعداد دانه در رديف بلال، عمق دانه، ارتفاع بوته و ارتفاع بلال در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود. از نظر تعداد رديف دانه در بلال، اختلاف بين هيبريدها در سطح احتمال يك درصد معني‌دار بود، اما بين تاريخ‌هاي كاشت از لحاظ آماري تفاوت معني‌داري مشاهده نشد. بين تاريخ‌هاي مختلف كاشت و ارقام مختلف از نظر پروتيين دانه تفاوت معني‌داري در سطح احتمال يك درصد وجود دارد، در بين هيبريدهاي مختلف نيز تمامي هيبريدها به جز K.sc-320از نظر درصد پروتيين در يك سطح آماري قرار داشتند. با توجه به نتايج بدست آمده از آزمايش، هيبريد K.sc-720 در تاريخ كاشت حداكثر تا اواخر خردادماه، براي حصول حداكثر عملكرد كمي و كيفي در شرايط آب و هوايي اصفهان توصيه مي‌گردد.

Abstract The experiment was conducted in to study the effects of planting date on different growth stages of corn hybrids (Late-Mid and Early mature), at Borkhar region–Isfahan province in 2009. The experimental design was a RCBD in split plot arrangement. The main plots were three (5th of June, 20th of June and 5th July); the sub plots were 6 hybrids [K.sc (260, 320, 500, 647, 704, and 720)]. ANOVA result and means comparison of traits with DMRT at p %5 revealed that: Planting dates had significant effects on grain yields (at p %1). The highest grain yield was obtained in 20th of June and 5th July, respectively, with 7.928 and 6.440 ton/ha and the lowest grain yield was obtained in 5th of June with 5.043 ton/ha. The corn hybrids had significant effects on grain yields (at p %1). K.sc-720 and K.sc-320, with 8.971 and 4.740 ton/ha had the highest and the lowest grain yields, respectively. The effect of different planting date and corn hybrids had significant effects on 1000GW,grain number per ear row, grain depths, height of herb and ear height (at p %1). Differences between corn hybrids due to the number of grain rows per ear had significant effect (at p %1), but between the planting dates of statistically significant differences weren’t observed. Planting dates and corn hybrids had significant effects on grain proteins (p =%1), among the different hybrids, all of them were in the same level of statistics due to the protein percent, except K.sc-320 hybrid. Finally result showed that K.sc-720 hybrid and planting date of 20th June can be recommended for the most suitable quality in Isfahan province climatic conditions.