بررسي رابطه بين قطر برابرسينه و قابليت جست دهي گونه انجيلي (Parrotia persica C.A.M.)

The relationship between diameter at breast height and coppice production of Parrotia persica (Case study: Kheyrud forest)

گونه انجيلي، يكي از گونه هاي اندميك ناحيه هيركاني در شمال ايران است كه به همراه گونه هاي ممرز و شمشاد، جوامع مختلفي را تشكيل مي دهند. زادآوري اين گونه به روش جنسي در سطح جنگل كمتر وجود دارد و بيشتر به صورت غيرجنسي و به كمك پاجوش و ريشه جوش صورت مي گيرد. اين تحقيق با هدف بررسي تاثير قطر برابرسينه بر قابليت جست دهي انجيلي و تعيين بهترين كلاسه قطري از لحاظ زادآوري غيرجنسي در جنگل آموزشي-پژوهشي خيرود، انجام گرفت. آماربرداري به روش تصادفي در مناطق پراكنش اين گونه با قطعات نمونه دايره اي با مساحت 10 آر صورت گرفت و در كل 90 قطعه نمونه برداشت شد. درختان در سه طبقه قطري 30-10 (كلاسه1)، 60-30 (كلاسه2) و بيشتر از60 سانتي متر (كلاسه3) دسته بندي شدند و زادآوري انجام گرفته به چهار طبقه با قطر 4-2، 6-4، 8-6 و 10-8 سانتي متر تفكيك شد. به منظور مقايسه ميانگين تعداد پاجوش در طبقات قطري از آزمون تجزيه واريانس يك عامله و در صورت نياز، آزمون دانكن، با سطح اطمينان 95 درصد استفاده شد. نتايج نشان داد كه متوسط تعداد پاجوش در كلاسه هاي قطري 1، 2 و 3، به ترتيب 6/6، 8/10 و 5/6 عدد به ازاي هر پايه درخت مادري است. درختان با قطر بيشتر از 60 سانتي متر، بيشترين پاجوش با قطرهاي 8-6 و 10-8 سانتي متر را ايجاد مي كنند. سلامت پاجوش هاي قطورتر (8-6 و 10-8 سانتي متر) بيشتر است و اين پاجوش ها در كل پايدارترند. در مجموع تعداد پاجوش هاي با قطر 4-2 سانتي متر بيشتر از پاجوش هاي قطورتر بوده و طبقه قطري 60-30 سانتي متر (كلاسه 2) داراي بيشترين تعداد پاجوش است. نتايج تجزيه واريانس، نشان دهنده معني دار بودن اختلاف متوسط تعداد پاجوش ها با قطر 4-2، 6-4، 8-6 و 10-8 سانتي متر و كل پاجوش ها دركلاسه هاي قطري گونه انجيلي است. نتايج اين تحقيق همچنين نشان داد كه قطر برابر سينه را مي توان يكي از عوامل موثر بر زادآوري غيرجنسي گونه انجيلي به حساب آورد. براي استقرار زادآوري غير جنسي اين گونه، طبقه قطري 60-30 سانتي متر اهميت بيشتري دارد و بايد عمليات پرورشي و بهره برداري در اين طبقه قطري، اصولي تر و با دقت بيشتري صورت گيرد.

Parrotia persica is one of the few species growing naturally in the northern forests of Iran. This specie is reproduced through asexual reproduction by coppice (shoot). This research was done to study the effects of DBH on sprouting and to select the best diameter classes regarding to asexual reproduction in experimental and educational forests of Kheyrud. Nitty nine 0.1 ha circular samples plots were randomly established. Trees were classified into three diameter classes, class1: 10-30 cm, class 2: 30-60 cm and class 3: more than 60 cm. Regeneration was separated into four classes with diameter 2-4, 4-6, 6-8, 8-10 cm. To compare the mean number of coppice in diameter classes, Analysis of Variance and Duncan tests were used with 95 percent confidence level. The results indicated that Parrotia persica trees in class 2 (30-60) had the highest number of coppices (10.8).The average number of coppices in diameter class1 ,2 and 3 and are 6.6, 10.8 and 6.5 per base, respectively. Healthy coppices with more diameters are better than other coppices. The number of coppices with diameter 2-4 cm is higher than other classes, and class 2 (30-60) has the maximum number of coppices. The results of ANOVA showed significant difference in the average number of coppices with diameters 2-4, 4-6, 6-8, 8-10 cm. The results of this study indicated that diameters at breast height affect the asexual reproduction of Parrotia persica. To establish asexual reproduction of this species, the diameter class 30-60 cm is more important.