فرهنگ، استعاره و ترجمه‌پذيري

Culture, Metaphor and Translatability

مقاله حاضر با مطرح كردن اين پرسش نوشته شده است:‌ «ترجمه تركيبات استعاري فرهنگ- بنياد به چه روش يا روش‌هايي امكان‌پذير است؟». در پاسخ‌گويي به اين سوال، نتايج بررسي تطبيقي ترجمه رينولد نيكلسون از دفتر اول مثنوي معنوي مولانا به‌عنوان داده درنظر گرفته شده است. چارچوب كار، الگوي ترجمه هاروي (2000) است. نگارنده با توجه به نياز پژوهش، به معرفي نشانه استعاري و دلالت استعاري پرداخته است. در اين بخش شش نوع دلالت از هم بازشناخته شده‌اند. الگوي شش‌گانه- كه يكي از دستاورد‌هاي اين پژوهش است- مي‌تواند بين هر دو زبان «الف» و «ب» كه زبان مبدا و مقصد در فرايند ترجمه‌اند، مورد استفاده قرار گيرد. در ادامه تحقيق، چگونگي به‌كارگيري اين دلالت در ترجمه استعاره‌هاي فرهنگ- بنياد و سپس معرفي الگويي براي ترجمه اين موارد آمده است. به عبارت ديگر، براي هريك از روابط دلالي مطرح‌شده شيوه‌هايي در ترجمه پيشنهاد شده است. اين پيشنها‌دها براساس ماهيت دلالت استعاري شكل گرفته‌اند. به اين ترتيب، مترجم در رويارويي با تركيب استعاري الگويي در دست دارد كه او را در ترجمه انواع استعاره‌ها قدم‌به‌قدم راهنمايي مي‌كند.

The current paper arose from the following thought: “What are the methods and techniques used in the translation of Culture-based metaphors?” The data used in this article is the result of a comparative study on the translation of Mathnawi by Reynold Nicholson. We used Harvey 2000 model to advance the research. In accordance with the needs of the study, metaphoric significance is presented. Six different types of significations are recognized here; than a sextet significance pattern, is presented, which might be used for any two languages being source and target for translation. As the final outcome of the research, different suggestions for these different signification types have been presented, which are based on the nature of the metaphors. Having these suggestions in hand, translators have a model to follow, so that they can overcome the translatability problems they may face in translation of metaphorical expressions. In the other words, applying this newly-born significance into translation practice and, finally, presenting a model for the translation of culture-based items are two main achievements of the research.