نظام حقوقي اداري و مالي نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور

The Financial and Administrative Law System of the Iran Public Libraries Foundation

هدف: هدف از اين مقاله آشنايي با ويژگي‌هاي حقوقي مربوط به اداره و امور مالي نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور و شناخت تعارضات و نقاط ضعف آن و همچنين ارايه تحليل حقوقي در راستاي حل تعارضات و شفاف كردن نظام حقوقي خاص آن در راستاي تحقق مفهوم «اداره خوب» مي‌باشد. روش: در اين پژوهش سعي شده است تا با استفاده از رويكرد توصيفي و با مراجعه مستقيم به اسناد و مراجع (روش سندي) به توصيف و بيان داده‌ها و اسناد معطوف به موضوع پرداخته شود و سپس با مقايسه و تحليل داده‌ها و اسناد، نتيجه مطلوب ارايه گردد. يافته‌ها: نظام حقوق اداري و مالي حاكم بر نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور را مي‌توان با استفاده از دو ابزار قوانين و مقررات خاص آن نهاد و ساختار حقوقي موسسات عمومي غيردولتي كه بر اين نهاد حاكم مي‌باشد موشكافي كرد. تحليل‌هاي اين پژوهش نشان مي‌دهد درحالي‌كه وجود شخصيت اداري و مالي و استقلال در اين زمينه‌ها ثمرات بسيار خوبي از جمله عدم تمركز فني و تخصصي شدن امور كتابخانه را در پي دارد؛ اما تزلزل اداره و عدم شفافيت و همچنين عدم وجود سازوكار و نظارت مناسب مالي بر اين نهاد نقطه ضعف‌هاي مهمي محسوب مي‌شوند. بررسي‌ها حاكي از آن‌است‌كه راه‌حل اين تعارضات اداري و مالي نه لزوماً تلفيق و نه انحلال ساختار آن است؛ بلكه بهترين راه حل اصلاح قانون مصوب سال 1382 جهت ايجاد مديريت واحد و فراگير در امور مربوط به كتابخانه‌ها و اصلاح تركيب هيات امنا مي‌باشد. اصالت/ارزش: يافته‌هاي اين پژوهش مي‌تواند به مسيولان و مديران ستادي در شناسايي نقاط قوت و ضعف نظام اداري و مالي حاكم بر نهاد كتابخانه‌هاي عمومي كشور ياري رسانده و با ارايه پيشنهاهايي در تصميم‌گيري و سياست‌گذاري متناسب كمك كند. همچنين با استفاده از اصول حقوقي تبيين شده در اين پژوهش همچون شخصيت حقوقي، استقلال مالي، نظام بودجه‌اي و نظارت مالي و با روش توصيف و تحليل مواد قانوني و اصول حقوق عمومي مي‌توان بر مدون‌سازي علمي نظام حقوق اداري و مالي نهاد كتابخانه‌هاي عمومي همت گمارد.

Purpose: The purpose of this article is to identify the legal characteristics related to administrative and financial affairs of the public libraries foundation. It tries to study the contradictions and weaknesses of these affairs, to present a legal analysis for resolving the contradictions, and to make the corresponding law system transparent in order to embody the concept of ‘ideal office’. Method: By using a descriptive approach and with a direct reference to documents (documentary method), the data and the relevant documents were described. Then, by comparing and analyzing the data and documents, desirable conclusions were provided. Findings: The administrative and financial law governing the public libraries foundation can be defined by the two means of the particular laws and regulations of that foundation and the legal structure of nongovernmental public institutions governing this foundation. The analyses presented in this study show that, while administrative and financial entity and independence have good results including technical decentralization and specialization of library affaires, office fluctuation and lack of transparency as well as misappropriate financial control on this foundation are major weaknesses. Studies show that solution to these administrative and financial contradictions is not necessarily incorporated, nor is dissolution of foundation structure. But the best solution is to modify the approved law of 2003 in order to create a unique and inclusive management matrix for libraries and to modify the board of trustees. Originality/ Value: The findings of this study can help officials and head office managers to identify the strengths and weaknesses of the administrative and financial system governing public libraries foundation. Also, the presented suggestions help them in proper organizational decision and policy making. By using the legal principles established in this study such as legal entity, financial independence, budgetary system, and financial monitoring and by describing and analyzing the law and the principle of public law, an administrative and financial system can be devised for the public libraries foundation.