بررسي تطبيقي نابودي و نوسازي سالانه كيهان در اساطير خاورميانه

A Comparative Study of the Annual Destruction and Renewal of the Universe in Middle-East Mythology

بشر همواره نگرشي اسطوره‌يي به كيهان داشته است. آغاز و انجام عالم، تولد و مرگ و فرجام جهان ابعاد اين نگرش را تشكيل ميدهند و همواره فرجام‌شناسي نقشي مهم در نحوه نگرش انسان به هستي و فلسفه آن داشته و در دوران معاصر نيز در مكاتب فكري بشر به اشكال مختلف و بصورت جدي مورد توجه بوده است. نگاهي به ريشه‌هاي اسطوره‌يي اين بعد از تفكر بشر موضوع نوشتار حاضر است و كوشش شده است كه در آن، ريشه‌ها و اشكال مختلف نوسازي سالانه كيهاني در منطقه خاورميانه و پيامدهاي اين سنت در نحوه نگرش انسان معاصر به زندگي مورد تجزيه و تحليل قرار گيرد. براي ريشه‌يابي اين موضوع، نخست ارتباط آن با آفرينش كيهان و سپس ارتباط آن با تاريخ و اسطوره و برداشتهاي گوناگون از تاريخ مورد بررسي قرار گرفته و باورها و آيينهاي گوناگون بشر براي گريز از تاريخ (احياي سالانه كيهان و احياي ادواري كيهان) بعنوان نمونه‌هايي از اين تكاپو مرور گرديده و به اين نتيجه ميرسد كه در اين انگاره نوسازي ابتدا ايزدان باروري (شهيد شونده) اين وظيفه را بر عهده داشته‌اند، سپس شاه و پس از او قهرمان طوفان مسيوليت اصلي را ايفا ميكرده است. مقاله در پايان، روايت طوفان نوح را با ديگر اساطير خاورميانه از جمله با روايتهاي مشابه سومري، بابلي، يهوي، كاهن مآب مقايسه و تطبيق ميكند.

Man has always had a mythological view of the universe. The birth and death of the world constitute the dimensions of this view. Teleology has always played an important role in the quality of man’s view of being and its philosophy. This problem has also attracted serious attention in contemporary philosophical schools. This paper focuses on the mythological roots of this dimension of human thought and tries to analyze the different roots and forms of the annual renewal of the universe in the mythology of the Middle East as well as the consequences of this tradition for the quality of contemporary man’s attitude to life. In order to find the roots of this problem, the writers have initially studied its relationship with the creation of the universe and, then, with history, mythology, and different historical interpretations. They have also reviewed the various human beliefs and traditions for escaping from history (the annual revival of the universe and the periodical revival of the universe) as instances of this effort. They have also concluded that in this renewal belief this responsibility was on the shoulders of certain divine beings, then the king, and then the Storm Hero. Finally, the writers compare the story of Noah’s Storm with other myths of the Middle East, such as the similar Sumerian, Babylonian, and Hebrew narratives as well as with soothsayers’ stories.