تاثير آموزش مهارت‌هاي زندگي بر ميزان مهارت‌هاي اجتماعي دانش‌آموزان كم‌‌شنواي فراگير

The effectiveness of life skills training on the social skills of hearing impaired secondary school students in inclusive schools

چكيده مقدمه: مطالعات گسترده‌اي در مورد اثربخشي آموزش مهارت‌هاي زندگي بر رفتار دانش‌آموزان انجام شده است، اما در مورد اثربخشي آموزش مهارت‌هاي زندگي بر رفتار دانش‌آموزان داراي معلوليت پژوهش‌هاي كمي وجود دارد. با توجه به اين كه نياز اين گروه از دانش‌آموزان به آموزش مهارت‌ها بيشتر از سايرين است، لزوم برنامه‌ريزي و اجرا در اين خصوص اهميت ويژه‌اي دارد. هدف از اين پژوهش، تعيين اثربخشي آموزش مهارت‌هاي زندگي بر افزايش ميزان مهارت‌هاي اجتماعي دانش‌آموزان پسر كم‌‌شنواي مقطع راهنمايي مدارس فراگير بود. مواد و روش‌ها: طرح پژوهش از نوع مطالعات شبه آزمايشي با پيش‌آزمون و پس‌آزمون همراه با دو گروه آزمايش و شاهد بود. از ميان 38 دانش‌آموز پسر داراي مشكل شنوايي كه در رده‌هاي اول تا سوم راهنمايي در مدارس فراگير (تلفيقي) شهر اراك در سال تحصيلي 91-1390 مشغول به تحصيل بودند، به صورت تصادفي 30 نفر از آن‌ها انتخاب و به دو گروه 15 نفري آزمايشي و شاهد تقسيم شدند. گروه آزمايشي هفته‌اي دو بار و طي 16 جلسه دو ساعته، مهارت‌هاي زندگي را آموزش ديدند. مهارت‌هاي اجتماعي هر دو گروه قبل و بعد از آموزش با استفاده از مقياس درجه‌بندي مهارت‌هاي اجتماعي (Social skills rating scale) ارزيابي شد. براي تجزيه و تحليل داده‌هاي گرد‌آوري شده از پيش‌آزمون و پس‌آزمون، آمار توصيفي و آزمون‌هاي آماري Independent t و ANCOVA استفاده شد. يافته‌ها: گروه آزمايش نسبت به گروه شاهد عملكرد بهتري در پس‌آزمون مهارت‌هاي اجتماعي داشت (001/0 > P). نتيجه‎گيري: آموزش مهارت‌هاي زندگي، مهارت‌هاي اجتماعي، همكاري، مهارت ابراز وجود و خويشتن‌داري (مهار خود) را به گونه‌اي معني‌دار افزايش مي‌دهد. كليد واژه‌ها: مهارت‌هاي زندگي، مهارت‌هاي اجتماعي، دانش‌آموزان كم‌‌شنوا، مدارس فراگير نوع مقاله: پژوهشي

Abstract Introduction: The purpose of this research was to determine the effectiveness of life skills training on enhancing the social skills of 12-to-16 year-old male students with hearing impairment in inclusive schools. Materials and Methods: Thirty 12-to-16 year-old male students with hearing impairment attending inclusive schools of Arak (Iran) were randomly selected and assigned to either an experimental (n = 15) or a control group (n = 15). The Social Skills Rating Scale (SSRS) was completed by students’ teacher at the basel. The experimental group received a 14-week life skills training program consisting of 16 sessions of 2 hours each, two times a week. The same questionnaire (SSRS) was used after & weeks training Independent t test and ANCOVA were conducted for the statistical analysis of data. Results: The experimental group showed better performance in social skills in comparison with the control group. Our results showed significantly higher scores in cooperation, self control and assertion skills in expremintal group compared with the control group (P < 0.001). Conclusion: Life skills training can significantly increase those aspects of social skills that concern social life and cooperation, self control, and assertion in male students with hearing impairment attending inclusive schools. Keywords: Life skills, Social skills, Hearing impaired, Inclusive schools Type of article: Original article