اثربخشي آموزش مهارت‌هاي اجتماعي بر هوش هيجاني معلولين جسمي- حركتي

Effectiveness of social skills training on emotional intelligence of people with physical disabilities

چكيده مقدمه: در اين پژوهش تاثير آموزش مهارت‌هاي اجتماعي بر هوش هيجاني معلولين جسمي- حركتي شهر مشهد مورد بررسي واقع شد. مواد و روش‌ها: روش پژوهش نيمه آزمايشي (با طرح پيش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه شاهد) بود. جامعه آماري شامل كليه معلولين جسمي- حركتي (108 نفر) مجتمع آموزشي نيكوكاري توان‌يابان مشهد بود. از بين آن‌ها پس از غربال‌گري اوليه تعداد 30 نفر كه از لحاظ مهارت‌هاي اجتماعي و سطح هوش هيجاني داراي بيش‌ترين نارسايي بودند، انتخاب شدند و با استفاده از شيوه گمارش تصادفي در دو گروه آزمايش و شاهد قرار گرفتند. سپس آموزش مهارت‌هاي اجتماعي در طي 15 جلسه به گروه آزمايش ارايه شد. جهت جمع‌آوري داده‌هاي پژوهش از پرسش‌نامه مهارت‌هاي اجتماعي Regio و پرسش‌نامه هوش هيجاني Bar–On استفاده گرديد. تحليل داده‌هاي پژوهش با استفاده از آزمون ANCOVA چند متغيري انجام شد. يافته‌ها: گروه آزمايش در مقايسه با گروه شاهد تفاوت معني‌داري در مولفه‌هاي روابط درون فردي {01/0 = P، 61/13 = (22، 1)F}، روابط بين فردي {01/0 = P، 02/24 = (22، 1)F}، سازگاري {01/0 = P، 47/20 = (22، 1)F}، كنترل استرس {01/0 = P، 69/8 = (22، 1)F}، خلق عمومي {01/0 > P، 55/13 = (22، 1)F} و سطح هوش هيجاني كلي {02/0 = P، 16/22 = (22، 1)F} داشت. آموزش مهارت‌هاي اجتماعي بيش‌ترين اثربخشي را بر مولفه‌هاي روابط بين فردي، روابط درون فردي، خلق عمومي و سازگاري و كم‌ترين اثربخشي را بر مولفه كنترل استرس داشته است. نتيجه‎گيري: با توجه به مولفه‌هاي مهارت‌هاي اجتماعي، آموزش اين مهارت‌ها منجر به افزايش سطح كلي هوش هيجاني معلولين جسمي- حركتي گرديد. ارتقاي سطح هوش هيجاني بهبود وضعيت سلامت رواني- اجتماعي معلولين جسمي- حركتي را به همراه دارد. كليد واژه‌ها: معلوليت جسمي- حركتي، هوش هيجاني، آموزش مهارت‌هاي اجتماعي نوع مقاله: پژوهشي

Abstract Introduction: This research investigated the impact of social skills training on emotional intelligence of people with physical disability in Mashhad city, Iran. Materials and Methods: A quasi-experimental design was used in this study (pre-post test with sham control group). The statistical society of study was included of all physical disabled people (108 subjects) in the charity educational complex (Tavanyaban Mashhad, Iran). Following the initial screening, 30 individuals with the most insufficiency in the terms of social skills and emotional intelligence were selected. They were randomly assigned into two experimental and sham control groups. The experimental group received social skills education during 15 sessions. Social skills inventory of Regio and Bar–On questionnaire were used to collect the data. Data were analyzed using multivariate analysis of covariance. Results: The experimental and sham control groups were significantly different in interpersonal relations [F(1, 22) = 13.61, P = 0.01], intrapersonal relations [F(1, 22) = 24.02, P = 0.01], adaptability [F(1, 22) = 20.47, P < 0.01], stress management [F(1, 22) = 8.69, P = 0.01], general mood [F(1, 22) = 13.55, P = 0.00] and the overall emotional intelligence [F(1, 22) = 22.16, P = 0.02]. Social skills training had the greatest effect on the interpersonal and intrapersonal relationships, general mood, adaptability and minimum effect on stress management. Conclusion: It seems that learning social skills increases the overall level of emotional intelligence in subjects with physical disability and therefore improves the mental-social health level in these people. Keywords: Physical disability, Emotional intelligence, Social skills training Type of article: Original article