بررسي تاثير مصرف كودهاي نيتروژن و پتاسيم بر عملكرد دانه و تجمع عناصر معدني در كاه و دانه راتون برنج (رقم هاشمي)

The study of effects of different nitrogen and potassium levels on yield and mineral elements storage in straw and grain of rice ratoon (Hashemi cultivar)

دراين آزمايش به‌منظور بررسي تاثير مصرف كودهاي نيتروژن و پتاسيم و دستيابي به سطح كودي مناسب جهت افزايش عملكرد دانه راتون برنج با مقادير صفر، 50، 100 و 150 كيلوگرم در هكتار نيتروژن از منبع اوره و صفر و 100 كيلوگرم پتاسيم از منبع كلرور پتاسيم در سه تكرار بصورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در مناطق آستانه اشرفيه (يك مكان) و املش (دو مكان) واقع در استان گيلان اجرا گرديد. صفات عملكرد دانه، وزن كاه، درصد نيتروژن، فسفر و پتاسيم موجود در كاه، درصد نيتروژن و فسفر موجود در دانه، راندمان زراعي نيتروژن، راندمان فيزيولوژيك نيتروژن و راندمان بازيافت نيتروژن مورد بررسي قرار گرفتند. براساس نتايج بدست آمده تاثير مكان روي عملكرد دانه، وزن كاه، درصد فسفر در كاه، درصد نيتروژن در دانه، درصد فسفر در دانه، راندمان زراعي نيتروژن و راندمان فيزيولوژيك نيتروژن در سطح احتمال 1 درصد معني‌دار بود. نيتروژن روي عملكرد دانه در سطح احتمال 1 درصد و همچنين روي درصد پتاسيم در كاه در سطح احتمال 5 درصد تاثير معني‌داري داشت. تاثير پتاسيم روي عملكرد دانه و راندمان زراعي نيتروژن در سطح احتمال 1 درصد معني‌دار شد. در مورد اثر متقابل نيتروژن و پتاسيم روي عملكرد دانه و وزن كاه اختلاف معني‌داري در سطح احتمال 5 درصد مشاهده گرديد. نتيجه كلي آنكه مصرف كودهاي نيتروژن و پتاسيم ميزان عملكرد دانه و وزن كاه را نسبت به تيمار شاهد افزايش داده است. بيشترين ميزان عملكرد دانه از تيمار كودي N100K100 با ميانگين 00/1142 كيلوگرم در هكتار بدست آمده است. مي‌توان بيان كرد كه نيتروژن و پتاسيم در يك حالت تعامل مثبت با يكديگر باعث افزايش عملكرد دانه راتون شده‌اند. تيمار كوديN0K100 بيشترين ميزان وزن كاه را با ميانگين 81/3059 كيلوگرم در هكتار به خود اختصاص داده است. پتاسيم در گياه نقش مهمي در توزيع و تسهيم مواد فتوسنتزي بين اندام هاي مختلف بوته دارد. در شرايط تغذيه مناسب پتاسيم، توزيع مواد فتوسنتزي و هيدرات هاي كربن بين اندام هاي مختلف بوته بهتر صورت مي‌گيرد.

In order to study the effect of application of nitrogen and potassium fertilizers on rice ratoon yield three an experiment was carried out in 3 rice farms of Guilan Province, Iran. Four levels of nitrogen (N): 0, 50, 100 and 150 kg/ha in form of as well as 0 and 100 kg/ha of potassium (K) in form of potassium chloride were applied on the rice field after harvesting in Astaneh Ashrafiyeh and Amlash (two sites). At the end of growing season grain yield, the weight of straw, nitrogen, potassium and phosphors concentration in straw and grain were measured. According to the results the effect of location on the grain yield, the weight of straw, the phosphors concentration in straw, nitrogen and phosphors concentration in grain, nitrogen agronomical efficiency (NAE) and nitrogen physiological efficiency (NPE) were significant (p < %1). Nitrogen had significant effect on grain yield (p < %1 ) and of potassium in straw (p < %5). The effect of potassium on grain yield and NAE was significant (p < %1). The results of this research showed that the use of nitrogen and potassium fertilizer increased grain yield and the weight of straw in comparison with no application of both fertilizers.The highest grain yield was observed in N100K100 with 1142 kg/h. There was an intraction between nitrogen and potassium levels and locations on yield of ratoon. Fertilizer treatment N0K100 had the highest straw weight with 305.81 kg/ha. Potassium had a vital role in the distribution and partitioning of photosynthetic materials among different organs of shoot. In appropriate condition of potassium, the distribution of photosynthetic materials and carbohydrates among different organs of bush will be performed better.