ارزيابي دماي پايين بر جوانه زني و شاخص هاي رشد و نمو اوليه برخي اينبرد لاين هاي ذرت در آزمايشگاه و ارتباط آن با صفات فنولوژيك در مزرعه

Evaluation of low temperatures on germination and early growth and development in some corn inbred lines in laboratory and its relationship with farm phenological traits

سرما جوانه‌زني و رشد ذرت (.Zea mays L) را محدود مي‌كند اما ارقام ذرت به‌طور معني‌داري از لحاظ واكنش به درجه‌حرارت با يكديگر تفاوت دارند. به منظور تعيين پاسخ برخي صفات فنولوژيك و زراعي نسبت به درجه حرارت پايين و مطلوب در ذرت و شناسايي مقدماتي اينبرد لاين هاي ذرت مقاوم به سرما در مراحل اوليه رشد، پژوهشي در سال 1386، مشتمل بر دو آزمايش جداگانه در مزرعه (طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار) و آزمايشگاه زراعت دانشكده كشاورزي دانشگاه شهركرد (شامل دو طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار در دو دماي 12 و 25 درجه سانتي گراد) بر روي ده اينبرد لاين ذرت انجام گرفت. نتايج نشان داد كه لاين‌ها از نظر جوانه زني و واكنش پذيري به دما، تنوع بيشتري در دماي 12 درجه سانتي گراد نسبت به دماي 25 درجه سانتي گراد نشان دادند و با كاهش دما صفات مذكور به شدت تحت تاثير قرار گرفتند. همچنين لاين‌هايي كه در شرايط آزمايشگاه به‌ويژه در دماي 25 درجه سانتي گراد داراي سرعت جوانه‌زني بالاتر و رشد سريع‌تري بودند، در شرايط مزرعه نيز زودتر از خاك خارج شده و به مرحله استقرار رسيدند. نتايج همچنين نشان داد كه در شرايط تنش سرما، لاين‌هاي زودرس و در شرايط دماي مطلوب لاين‌هاي ديررس، مراحل رشد و نمو اوليه تا استقرار كامل نهال بذر در خاك را سريع‌تر طي مي‌نمايند. لذا باتوجه به نتايج مقايسه ميانگين، لاين 5V به عنوان مقاوم ترين لاين به تنش سرما در اين آزمايش شناخته شد.

The cold limits germination and growth of corn (Zea mays L.) but the varieties of corn significantly have differences with each other in reaction to temperatures. To determine the response of some phenological and agronomical traits affected by low and optimal temperatures in corn and to primary recognizing the cold tolerance corn inbred lines in early growth and development, an experiment was conducted, in two separately parts, in farm (in randomized complete block design with three replications) and the laboratory of Agriculture College, Shahrekord University, Shahrekord, Iran (in two completely randomized design in 12 and 25 oC temperatures with four replications) in 2007. Both experiments were done on ten corn inbred lines. The results showed that varieties on topic of germination and reaction ability to temperatures showed more variation in temperature 25 oC than in temperature 12 oC and with reducing temperature, the traits were strongly affected. Also varieties which had higher mean rate of germination (25 oC) and faster growth in the laboratorial conditions especially in the temperature of , 12 oC emerged sooner in the farm and reached to the establishment stage. At cold stress conditions, the early maturity lines and in favorite conditions, the late maturity varieties complete faster early growth and development stages until plant establishment. So with concerning the results of mean comparisons, the V5 inbred line was known as the best genotype tolerant to low temperature in this experiment.