بررسي اثر تنش شوري و خشكي بر جوانه زني و رشد اوليه گونه آسماني گچ دوست (Anabasis calcarea)

Study of effect of drought and salt stress on seed germination of Anabasis calcarea

چكيده مرحله جوانه زني گياهان يكي از مراحل مهم در طول دوره رشد آن ها است كه اغلب تحت تاثير تنش هاي محيطي به ويژه شوري و خشكي قرار مي گيرد. به منظور بررسي چگونگي جوانه زني گونه آسماني گچ دوست در سطوح مختلف شوري و خشكي دو آزمايش جداگانه در3 تكرار و قالب طرح كاملاً تصادفي برنامه ريزي گرديد. آزمايش خشكي با 5 سطح (شاهد، 3-، 7-، 11- و 18- بار) و آزمايش شوري در 2 نوع نمك NaCl و مخلوطNaCl + Na2SO4 هر يك در 6 سطح (شاهد، 3-، 7-، 11- ، 18- و 36- بار) انجام شد. براي ايجاد شرايط تنش شوري و خشكي به ترتيب از NaCl، مخلوط NaCl + Na2SO4 (به نسبت 50%) و 6000 PEG استفاده شد. نتايج نشان داد كه تنش شوري و خشكي در سطوح بالا، درصد و سرعت جوانه زني، طول ريشه چه و ساقه چه را به طور معني دار (P < 0/05) كاهش مي دهد. گونه آسماني گچ-دوست در خشكي 11- بار و شوري 18- بار در دو تيمار NaCl و مخلوط NaCl + Na2SO4، به ترتيب 53/95% ، 53/66% و 77/81% جوانه زني دارد. به طوركلي مي توان چنين نتيجه گيري نمود كه كاهش درصد جوانه زني درگونه آسماني گچ دوست به علت كاهش پتانسيل اسمزي است و اين گياه از گونه هاي مقاوم به شوري و خشكي است.

Abstract Germination of plants as an important growing stages, are often influenced by environmental stresses, particularly drought and salinity. In order to study the germination of Anabasis calcarea, different levels of salinity and drought in two separate experiments and in three replications, were conducted in a randomized complete design. The experiments were conducted using drought stress with 5 levels of concentration (Control, -3, -7, -11 and -18 bar) and salinity stress also were done with 6 levels (Control, -3, -7, -11, -18 and -36 bar). Drought stress induces with PEG6000 and salinity stress applied using two salts, including NaCl and mixed NaCl and Na2SO4 in ratio of 1:1. Results show that high levels of salinity and drought reduces the rate of germination, plumule and radicle length significantly (P < 0.05). The germination percentage of Anabasis calcarea in drought stress of -11 bar and salinity of -18 bar in two treatments of NaCl and NaCl + Na2SO4 were 95.5%, 66.5%, and 81.8%, respectively. It can be concluded that decreasing in germination percentage of the species is due to the decrease in osmotic potential. General results show that the Anabasis calcarea is resistant to drought and salinity.