تحليل فقهي – حقوقي خسارت ناشي از تفويت منفعت

Judicial and Lawful Study of Compensability of Wasted Profit

پس از تصويب قانون آيين دادرسي دادگاه هاي عمومي وانقلاب درامور مدني كه تبصره 2 ماده 515 آن خسارت ناشي از عدم النفع را غيرقابل مطالبه اعلام نمود در پرتو تفسيرهاي مختلفي كه از اين مقرره به عمل آمد، موضع حقوق ايران در مورد ضمان آور بودن تفويت منافع دچار ابهام گرديده است كه با توجه به اهميت حقوقي تعيين دامنه خسارات قابل جبران در حوزه مسووليت قهري و قراردادي، تحقيق بيشتر در خصوص مباني و مدلول مقرره مذكور ضروري مي نمايد. جهت ارايه تفسيري صحيح از مقرره مذكور بايد خاستگاه فقهي آن و ساير مقررات مرتبط با موضوع مسووليت ناشي از تفويت منافع را مدنظر قرار داد كه موضع فقه اماميه در خصوص ضمان منافع و مدلول ساير مقررات مربوطه مقتضي اين ديدگاه است كه از مقرره صدرالذكر صرفاً ممنوعيت مطالبه عدم النفع در حوزه مسووليت قراردادي و علاوه بر آن حداكثر ضمان آورنبودن اتلاف منافع غيرمحقق قابل استنباط است و قانونگذار در صدد منع كلي قابليت جبران خسارات ناشي از فوت منفعت، نبوده است.

After approval of the code of civil procedure in public and revolution courts which note 2 of article 515 of it declared that damage arise from loss of profit is not demandable, in the light of different interpretations introduced about it, position of Iran law about compensability of wasted profits became ambiguous. Because of legal importance of determining scope of compensable damages in context of tort and contract liability more research about grounds and context of that provision is necessary. In order to offering just interpretation from that provision its jurisprudential origin and other statutes related to liability of wasting profits ought to be considered. Position of Imamiyeh jurisprudence about compensability of lost profits and indications of other related provisions dictates this view that from this provision can be followed only impermissibility of demanding loss of profit in context of contractual liability and utmost dining liability for wasting of inconclusive profits and legislator was not about general forbidding compensability of damage arise from loss of profits.