علم پروردگار به آفريدگان، پيش از آفرينش

God’s Pre-creation Knowledge of Creation

اين مقاله به بيان چهار نظريه معروف درباره «چگونگي علم خداوند به آفريدگان پيش از آفرينش» و طرح نقاط ضعف و قوت هر كدام از آنها پرداخته است. اين نظريه‌ها عبارتند از: (1) نظريه مشاييان كه علم پيشين حق به موجودات را، حصولي و تفصيلي و خارج از ذات حق مي‌دانستند؛ (2) نظريه شيخ اشراق كه علم پيشين حق را اجمالي مي‌داند؛ (3) نظريه ابتدايي ملاصدرا كه علم حضوري حق‌تعالي به ذات خود را، مستلزم علم حضوري به موجودات پيش از آفرينش آنها مي‌داند؛ (4) نظريه نهايي ملاصدرا كه علم پيشين حق‌تعالي به موجودات را، حصولي، تفصيلي و در عين حال عين ذات پرودگار مي‌داند. نويسنده اين نوشتار، با بيان ضعف‌هاي سه نظريه اول، نظريه چهارم يعني نظريه نهايي ملاصدرا را بري از تمام آن اشكال‌ها مي‌داند و به عنوان نظريه خود برمي‌گزيند.

This paper deals with four famous theories of God’s pre-creation knowledge of creation explaining their points of weakness and strength. These theories include: a) Peripatetics believe that God’s pre-creation knowledge of creation is acquired, detailed and is out of the essence of God. b) Suhrawardi is of the view that God’s pre-creation knowledge is general and compendious. c) Mulla Sadra’s earlier (initial) view is that God’s intuitive knowledge of Himself includes his pre-creation knowledge of creation. d) Mulla Sadra’s latest view is that God’s pre-creation knowledge of creation is acquired and detailed while being at the same time identical with the Divine Essence. Explaining the weaknesses of the first three theories, the author supports the fourth theory deeming it free from the objections raised against the first three theories and choosing it as his own theory.