بررسي فقهي ـ حقوقي مراتع و جنگلهاي واقع در موقوفات

The Juridical and Legal Examination of the Concept of Right and Property

در فقه اسلامي، احكام خاصي براي منابع طبيعي و به ويژه مراتع و جنگلها وضع شده است، به دليل اهميتي كه در اقتصاد يك كشور دارند. بنا بر قول مشهور فقهاي شيعه، اكثر منابع طبيعي از جمله مراتع و جنگلها از جمله انفال بوده، در مالكيت حاكم اسلامي‌اند. اگر مرتع و جنگلي باشد كه وقف شده باشد و اين وقف به هر حال صحيح و معتبر باشد و از طرفي رد پاي دخالت انسان در به وجود آمدن آن جنگل و مرتع موجود باشد، در اين صورت خواهيم ديد كه از ديدگاه حقوق و فقه، نبايد به بهانه انفال بودن مرتع و جنگل، به وقفيت اين اموال، لطمه‌اي وارد نمود.

Special provisions have been enacted in Islamic jurisprudence for natural resources, especially forests, pastures, due to their importance in the economy of a country. According to the well-known idea of Shi’a jurists, most of the natural resources, including pastures and forests are regarded as part of Spoils, and are the property of Islamic ruler. If there is a pasture or a forest that is devoted as a pious foundation in a correct way and there is the trace of human involvement in creating the forest and pasture, then we will see from the perspective of law and jurisprudence that the endowment of these properties should not be annihilated with an excuse of their being a part of Spoils.