حاكميت شركتي و عملكرد سرمايه فكري در شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

Corporate governance vs. intellectual capital performance of the Tehran Stock Exchange firms

هدف اصلي اين مقاله بررسي رابطه بين حاكميت شركتي و عملكرد سرمايه فكري در شركتهاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. متغير وابسته تحقيق، ميزان سرمايه فكري مي باشد كه توسط ضريب ارزش افزوده سرمايه فكري(VAIC) مدل پاليك (2000،1998) اندازه گيري شده است. متغيرهاي مستقل تحقيق شامل نسبت (درصد) سهام شركت كه توسط نهادهاي سرمايه‌گذاري عمده نگهداري مي‌شود به كل سهام منتشره و در دست سهامداران، نسبت (درصد) مديران غيرموظف (غير اجرايي) هيات مديره به كل اعضاي هيات مديره، وجود (عدم وجود) مديرعامل به عنوان رييس يا نايب رييس هيات مديره و وجود (عدم وجود) حسابرسان داخلي در شركت مي باشند. به منظور آزمون فرضيه‌ها از تكنيك‌هاي آماري رگرسيون چندمتغيره، پانل ديتا، آزمون مقايسه دو ميانگين، تحليل واريانس و آزمون‌هاي فرعي ديگر براي اطمينان بيشتر بهره گرفته شده است. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه بين وجود مديران غيرموظف در تركيب هيات‌مديره و سرمايه ساختاري رابطه معناداري مشاهده گرديد. همچنين رابطه معناداري بين عدم وجود مديرعامل شركت به عنوان رييس يا نايب رييس هيات مديره و سرمايه انساني و رابطه معناداري بين وجود حسابرسي داخلي در شركت و سرمايه انساني و سرمايه ساختاري از اجزاي سرمايه فكري نيز مشاهده گرديد.

The main objective of this article is to investigate the relationship between corporate governance and intellectual capital performance of the firms. The dependent variable is the amount of intellectual capital -measured by Value Added Intellectual Capital Coefficient (VAIC), which based on Pulic model (1998,2000). On the other hand the independent variables are: the percentage of the firms stocks which is retained by major financial institutes to the total stocks, the ratio of nonexecutive managers to the total members of board of directors, the existence of CEO and/or vice president, and the existence of internal auditing. To test the hypothesizes, the Multi Variables Regression, Panel Data, Two Average Comparison, and Variance Analysis were exploited. The results of the study showed that: There is a meaningful relation between nonexecutive managers and structural capital variable. A meaningful relation exists between existence of CEO and/or vice president and human capital. There is also a meaningful relation between internal auditing, on one hand, and human capital and structural capital on the other hand.