بررسي تفاوت ترجمه عبارات عربي در سه دوره از سبكهاي مختلف نثر فارسي

consideration of Arabic translation differences among the three different styles of Persian prose

استشهاد به عبارات عربي يكي از ويژگيهاي نثر فارسي در همه دوره هاست؛ در دوره اول نثر فارسي با وجود قلّت استشهاد به عبارات عربي، نويسنده پس از ذكر عبارتي عربي بلافاصله آن را ترجمه ميكند. اين هنجار در سراسر دوره ساماني وجود دارد. پس از آن اين هنجار در دوره غزنوي و سلجوقي در كتابهايي مانند تاريخ سيستان كه در دنباله نثر دوره ساماني نوشته شده اند و همچنين در كتب صوفيه به چشم ميخورد. اما در تاريخ بيهقي حتي نميتوان يك نمونه از آن را يافت. با اين وجود در سياستنامه ، قابوسنامه و آثار آغازين نثر فنّي مانند كليله و دمنه و چهارمقاله ميتوان نمونه هاي بسياري از ترجمه عبارات عربي را يافت. اين نوع ترجمه ساده كه بيشتر به قصد آسان كردن متن براي خواننده صورت ميگيرد توسط راوندي مولف راحه الصدور كه ترجمه هاي شيواي او مشهور است به اوج و بهترين شكل ممكن ميرسد. با پيشرفت هرچه بيشتر زبان عربي در نثر فارسي، آرام آرام اين نوع ترجمه كنار نهاده ميشود و نوع جديدي از ترجمه شكل ميگيرد كه در آن مولف با استفاده از واژه ها و مضمون عبارتي عربي اعم از آيه، حديث، شعر ومَثَل به خلق عبارتي فارسي ميپردازد و پس ازآن اصل عبارت عربي را نيز ذكر ميكند. اين نوع ترجمه كه با هدف خلق ميداني فراختر براي لفّاظي صورت ميگيرد در همه آثار نثر فنّي ديده ميشود و يكي از ويژگيهاي نثر فنّي به حساب مي آيد. لذا در اين مقاله سعي شده است ضمن نشان دادن اين ويژگيها تفاوت نثر مرسل، بينابين و فنّي در ترجمه عبارات عربي بعنوان يك ويژگي سبكي تبيين گردد.

Affidavit to the Arabic language is one of the characteristics of Persian prose in all courses . in the first period Persian prose Despite the lack of the Arabic affidavit, , the author will translate it as Soon as mentions the phrase in Arabic. this norm exists throughout the Samanid period. After this the norm is seen in Ghaznavid and Seljuk period in the books as Sistan history that written in pursuance of period Samani prose in books and in Sofia ones . in spite of this many instances of Arabic phrases translation can be found in Qabousnameh,Kalila&Dimna and Chaharmaqaleh. this kind of simple translation which is intended to simplify the text for the reader is got to the apex in its own by ravandi as the auther of rahatolsodour (which his fluent translations are well-known). With Further development of Arabic language in the Persian prose this translation is neglected gradually and formed a new type of translation in which the author creates a Persian expression using the words andArabic expressional subject including verse , hadith, poem , and proverb and then mention the Arabic expression . This type of translation aiming of creating a broader field for rhetoric is translated in all technical prose works and is taken in to account as one of the specifications of prose. In this paper it is attempted to show These features that the difference between prose "Morsal",(simple prose) facultative and translation of technical Arabic terms is a defining style characteristic.