تحليل مردم شناختي ضرب المثل‌هاي شهر كرمان با تكيه بر نماد و نشانه‌ها

The Ethnological Analysis of Kermanʹʹs Proverbs Focusing on Symbol and Signs

ضرب المثل‌ها از ‌اندام‌هاي اصلي و اساسي هر زبان و يكي از كهن‌ترين تراوش‌هاي ذهن و ‌انديشه نياكان ماست كه ريشه در آداب و سنن ملي و قومي ‌جامعه دارد و بدون شك گردآوري، مطالعه و بررسي آن از ديدگاه نماد و نشانه‌شناسي، يكي از راه هاي شكوفايي حيات فرهنگي و هنري يك سرزمين و كشف مفاهيم مشترك وتشابهات بين فرهنگي است. اين مقاله گزارشي است از يك پژوهش كتابخانه اي و اسنادي كه ضرب المثل‌هاي رايج در كرمان را با تكيه بر نماد و نشانه شناسي تحليل كرده و نمادهاي به كار رفته در اين امثال را كه نشان دهنده فرهنگ و ارزش‌هاي اين ديار است؛ روشن ميسازد. لذا از ميان هزار ضرب المثل گردآوري شده از كتاب امثال فارسي در گويش كرمان، 58 نماد را برگزيده‌ايم تا به طبقه بندي و تحليل آن‌ها بپردازيم و انعكاس آن‌ها را در مثل‌ها نشان دهيم. در روش نشانه شناختي از الگوي نشانه اي سوسور استفاده كرده و هر ضرب‌المثل را به عنوان واحد تجزيه و تحليل انتخاب نموده ايم. اهميت و لزوم مطالعه ي ضرب المثلهاي شهر كرمان ارايه راهكارهاي علمي در نحوه ثبت و ضبط، گردآوري، طبقه بندي و بررسي علمي و آكادميكي آنهاست. در واقع ضرب المثلها عناصر فرهنگي زنده به شمار ميروند كه هنوز در زندگي مردم عامي كاركرد ويژه ايي دارند. اين بررسي‌ نشان مي‌دهد كه بيشترين نمادهاي به كار رفته در ضرب المثل‌هاي كرمان مربوط به حيوانات، طبيعت، اشيا و موضوعات ساده و ملموس و پر رواج مي‌باشد. علت به كارگيري وافر نمادهاي حيواني در مثل‌ها، يكي استفاده زياد جمعيت روستايي از چهارپايان به اقتضاي شغل شان و ديگري آشنايي همه اقشار مردم با حيوانات و بار معنايي آن‌هاست و علت استفاده زياد از نمادهاي طبيعت، شرايط سخت و دشوار زندگي در ديار كرمان و هنر مردمان اين ديار در رام ساختن و استفاده از اين عناصر است.

Proverbs are main and fundamental parts of each language and also one of the oldest mind permeation of our ancestor which have root on national customs and traditions of society; certainly their collection, study, and consideration from viewpoint of symbol and signs is very important. Purpose of this research is analysis of common proverbs of Kerman based on symbol and signs and shows used symbols in theses proverbs, whish indicate culture and value of this region. So, we elected 58 symbols among 1000 proverbs that are collected from book of 1000 Persian proverbs "Kerman Dialect" in order to classify and analyze them and show their reflection on proverbs. The research was done in laboratory and document method and each proverb was elected as a unit of analysis. This research shows that the most symbols that use in Kerman proverbs are related to animals, nature, objects, touchable and common subjects. Animal symbols used for 2 reasons: 1) more using of animal by rural people because of their job 2) all kinds of people are familiar with animal and its meaning. Hard conditions of life in Kerman and art of Kermanʹs people in domesticate of them and using of these elements is reason of using nature symbols in these proverbs.