پرسش نامه ارزيابي ارگونوميكي ابزار دستي غير قدرتي: معرفي و اعتبارسنجي در دندان-پزشكي

Ergonomic evaluation of non-powered hand tools: introduction and validation in dentistry

مقدمه و هدف: ابزارآلات دستي غيرقدرتي، از پركاربردترين وسايلي هستند كه در بسياري از مشاغل به كارمي‌روند؛ اهميت درنظرگرفتن اصول ارگونومي در طراحي، ارزيابي و انتخاب اين ابزارآلات، نياز به تهيه يك ابزار سنجش را توجيه مي‌كند؛ بنابراين مطالعه حاضر به منظور طراحي ابزاري مناسب جهت ارزيابي ارگونوميكي ابزارآلات دستي غيرقدرتي و نيز سنجش اعتبار آن انجام شد. مواد و روش‌ها: پس از مطالعه منابع و بررسي مطالعات پيشين و مدل‌هاي مختلف كاربرد‌پذيري، پرسش نامه اوليه‌اي مشتمل بر 34 پرسش طراحي شد و مورد ارزيابي روايي قرارگرفت. براي تعيين پايايي پرسش نامه طراحي شده، چهار ابزار دستي غيرقدرتي و پركاربرد دندان پزشكي انتخاب و از 30 دانشجوي دندان پزشكي، نظرسنجي به عمل آمد. نتايج: پس از تاييد روايي صوري و محتوايي، پايايي دروني با محاسبه ضريب آلفاي كرونباخ كه براي سرنگ آسپيره‌، سرنگ معمولي، پنس معمولي و پنس دندانه‌دار به ترتيب 85/0، 92/0، 94/0 و 94/0 به-دست آمد، مورد تاييد قرارگرفت؛ درنهايت پرسش نامه «ارزيابي ارگونوميكي ابزار دستي غيرقدرتي» پس از ويرايش نهايي با 20 پرسش و در سه بعد «كاربردپذيري، ايمني و ويژگي‌هاي فيزيكي» تدوين شد. نتيجه‌گيري: با توجه به تعداد كم پرسش ها و سادگي جملات و نيز با استناد به نتايج حاصل در تاييد روايي و پايايي، پرسش نامه مزبور را مي‌توان به عنوان ابزاري مناسب براي ارزيابي ابزار ‌دستي غير-قدرتي دندان پزشكي معرفي كرد. پيشنهادمي‌شود اعتبار پرسش نامه در تحقيق هاي بعدي با استفاده از ساير ابزار‌آلات دستي غيرقدرتي در حرفه دندان پزشكي يا ساير مشاغل مورد آزمون قرارگيرد.

Background and Objective: Non-powered hand tools are frequently used in many trades and industries. The importance of paying attention to ergonomic design, evaluation and selection of hand tools, justify the necessity of creating an appropriate evaluating tool. The aim of the present study was to desing such a questionnaire as well as to validate it. Materials and Methods: Based on the literature, previous studies and diverse usability models, a primary questionnaire was written with 34 items to which the validation process was applied. In order to determine the reliability of the questionnaire, four commonly used non-owered dental hand tools was evaluated by 30 dental students. Results: After confirming face and content validity,the instrument yields good internal reliability by Cronbachʹs alpha coefficient equal to 0.85, 0.92 0.94 and 0.94 for aspiration syringe, usual syringe, usual forceps and notched forceps,respectively. Finally, the "ergonomic evaluation of non-powered hand tools questionnaire" consists 20 items in a 3-factor structure including usability, safety and physical interaction. Conclusion: The proposed questionnaire is quite brief and written in a clear and common language. Our results confirmed its applicability for dental non-powered hand tools. However, it is preferable to conduct furthere researches in order to evaluate its validity in other occupations and other non-powered hand tools.