تاثير فرسايش خاك بر هدر رفت فسفر قابل جذب گياه در يك حوزه آبخيز واقع در اكوسيستم هاي هيركاني

Effect of Soil Erosion on Available Phosphorus Lossesin

فرسايش خاك و اثرات آن يكي از مهم ترين مشكلات زيست محيطي عصر حاضر مي باشد. مغذي شدن، كاهش اكسيژن و بالا رفتن غلظت عناصر غذايي (فسفر و نيتروژن) در مخازن، كانال ها و ساير منابع آب از مهمترين عواقب آلودگي آب ها مي باشند. فسفر از يك سو جز عناصر مهم در رشد گياهان و حيات جانداران بوده و از سوي ديگر از عوامل مهم در آلودگي منابع آب و مغذي شدن آنها به شمار مي آيد. هدف از انجام اين تحقيق بررسي مقدار هدر رفت فسفر قابل جذب گياه طي فرآيند فرسايش خاك در حوزه آبخيز كجور مي باشد. بدين منظور نمونه برداري از جريان رودخانه طي وقايع بارندگي به وسيله نمونه بردار دستي و از نقطه ثابت صورت گرفت. نتايج نشان-داد كه كمينه و بيشينه هدررفت فسفر 321 و 6707 گرم با متوسط 2620 گرم است و هدر رفت فسفر در اين دوره به شدت تحت تاثير فرسايش خاك قرار داشته است. نتايج مدل سازي بين مقادير هدر رفت فسفر, رسوبدهي و حجم رواناب حاكي از آن بود كه برآورد ميزان هدر رفت فسفر به-وسيله مقادير دبي امكان پذير نيست در حالي كه با داشتن مقدار كل فرسايش خاك مي توان با خطاي تخمين 26 درصد ميزان فسفر همراه رسوبات را به دست آورد. نتايج تحقيق حاضر به روشني دلالت بر توانايي مناسب روابط حاصله در برآورد غلظت فسفر در حوزه آبخيز مذكور و ساير مناطق با شرايط مشابه به منظور ارتقاي برنامه ريزي هاي حفاظت آب و خاك مي باشد.

One of the most important environmental problems is soil erosion and its effects. Eutrophication, low oxygen levels and high nutrient (nitrogen and phosphorus) concentrations in reservoirs, channels and other water sources, is a common result of water pollution. Phosphorus (P) is one of the major plant nutrients as well as a major nutrient controlling eutrophication of surface water.The aim of the current study was to evaluate the effect of soil erosion on available phosphorus loss in the Kojour watershed. Discharges resulting from storm events were sampled at one fixed point in the river using a manual sampler. Results showed that minimum and maximum phosphorus loss through 7 rainfall events was 321and 6707 g, respectively, with an average value of 2620 g. The result of modeling among phosphorus loss, sediment yieldrate in this period dramatically affected the loss of phosphorus. The result of modeling among phosphorus loss, sediment yield and runoff volume indicated that phosphorus loss could not be estimate by discharge, while sediment concentration estimated the loss of phosphorus with an estimation error of 26%.The results could facilitate the application of given methods obtained in the present study to other ungauged watershed with similar conditions, leading to the suitable soil and water management