پاسخ ارقام هيبريد جديد ذرت علوفه اي به تنش خشكي با استفاده از شاخص هاي تحمل به خشكي

Response of new siliage maize hybrids to drought stress using drought tolerance indices

به منظور بررسي اثر تنش خشكي بر عملكرد علوفه ارقام هيبريد جديد ذرت و ارزيابي شاخص هاي تحمل خشكي، آزمايشي به صورت كرت-هاي خرد شده در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در سه تكرار در مزرعه پژوهشي موسسه تحقيقات اصلاح و تهيه نهال و بذر كرج در سال 1388 اجرا گرديد. فاكتور اصلي شامل سه سطح آبياري نرمال، تنش ملايم و تنش شديد (بترتيب آبياري پس از 70 ،100 و130 ميلي‎متر تبخير تجمعي از تشتك تبخير كلاس A) و فاكتور فرعي شامل 14 هيبريد ذرت بود. بر اساس عملكرد علوفه ژنوتيپ هاي مورد بررسي در شرايط نرمال و داراي تنش خشكي، شاخص بهره‎وري متوسط (MP)، شاخص ميانگين هندسي بهره وري (GMP)، شاخص تحمل به تنشSTI) )، شاخص تحمل (TOL)، شاخص عملكرد (YI)، شاخص حساسيت به تنش SSI)) و درصد تغيير صفات محاسبه شد. تجزيه واريانس شاخص هاي تحمل به تنش خشكي و عملكرد علوفه نشان داد كه فقط شاخص بهره وري متوسط در شرايط بدون تنش و تنش ملايم و شاخص هاي ميانگين هندسي بهره وري و شاخص عملكرد در شرايط بدون تنش و تنش شديد معني دار بودند. همبستگي شاخص هاي تحمل به خشكي و عملكرد هيبريدهاي مورد بررسي نشان داد كه در شرايط نرمال، تنش ملايم و تنش شديد، شاخص هايGMP و MP به عنوان بهترين شاخص ها براي تعيين ارقام متحمل به تنش كم آبي براي ارزيابي هيبريدهاي مختلف ذرت مشخص شدند. با توجه به نتايج حاصل از اين آزمايش، هيبريدهاي K47/3-1-2-7-1-1-1×MO17 و KLM76004/3-2-1-1-1-1-1-1×K3544/1 با توجه به شاخص هاي مختلف به عنوان متحمل ترين هيبريدها به تنش خشكي شناسايي شدند.

In order to study the drought tolerance of new forage maize hybrids, an experiment was conducted under stress and non- stress conditions in experimental field of Seed and Plant Improvement Institute in Karaj 2009. The experiment was carried out as split-plot based on a randomized complete block design (CRBD) with three replications. The main factor consisted of three levels of irrigation regimes (irrigation after 70, 100 and 130 mm cumulative evaporation from evaporation pan class A) and 14 corn hybrids were planted in sub-plots. Mean productivity (MP), geometric mean productivity (GMP), stress tolerance index (STI), tolerance (TOL), yield index (YI), yield stability index (YSI), stress susceptibility index (SSI) were evaluated based on forage yield under normal and stress conditions. Analysis of variance for drought tolerance indices and forage yield showed that only mean productivity in normal and mild stress conditions, and geometric mean productivity together with yield index in non-stress and severe stress conditions were significant. The results of correlation analysis between drought tolerance indices and yield showed that GMP and MP were the best indices for determination of drought tolerant hybrids under normal, mild and sever stresses conditions. Regarding to various drought tolerant indices, hybrids K 47/3-1-2-7-1-1-1 × MO17 and KLM 76004/3-2-1-1-1-1-1-1 × K3544/1 were identified as drought tolerant hybrids.