بررسي اثر كاهش مصرف آب و سطوح مختلف كود نيتروژن بر صفات مرفولوژيكي و عملكرد برنج رقم طارم هاشمي

Effect of water deficit and nitrogen fertilizer on morphological traits and yield of rice (Oryza sativa L.) var.Tarom Hashemi

اين تحقيق به منظور مطالعه اثر تيمارهاي مختلف كمبود آب و مقادير كود نيتروژن بر عملكرد دانه برنج (Oryza sativa L.) رقم طارم هاشمي به صورت مزرعهاي در شهرستان نكا در استان مازندران در سال زراعي 1388 اجرا گرديد. آزمايش به صورت اسپيلت پلات نواري در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا شد. تيمارهاي آبياري شامل غرقاب دايم =I1 (شاهد)، و قطع آبياري در مراحل پنجه‌زني= I2 (15 روز)، گلدهي= I3 (15 روز) و پر شدن دانه = I4(15 روز) به عنوان عامل اصلي و نيتروژن به عنوان عامل فرعي در مقادير صفر، 50 ،100 و 150 كيلوگرم نيتروژن ماده موثر در هكتار از منبع كودي اوره بودند. اثر آبياري و كود نيتروژن بر عملكرد دانه، عملكرد بيولوژيك، قطر ساقه و تعداد پنجه در كپه معنيدار شد. افزايش سطوح كود نيتروژن، اثر افزايشي روي همه صفات به غير از شاخص برداشت داشت. هم‎چنين قطع آبياري در مرحله پنجه‌زني موجب كاهش ارتفاع گياه، تعداد پنجه، قطرساقه، عملكرد بيولوژيك و عملكرد دانه شد. استفاده از غرقاب دايم به همراه 150 كيلوگرم كود نيتروژن بيشترين تاثير را در افزايش عملكرد دانه داشت. نتايج نشان داد كه، آبياري غرقابي هر چند در مناطقي كه از نظر آبياري كمبود دارند مشكل ساز است، اما بيشترين عملكرد دانه را در پي دارد.

Effect of different water deficit treatments and nitrogen levels was studied on yield and yield components of rice (Oryza sativa L.) var. Tarom Hashemi at Neka region, Mazandaran province of Iran in 2009. The experiment was carried out as strip split plot based on a completely randomized block design with four replications. The main factor was water deficit treatments consisted of waterlogging (control); and water deficit at tillering, flowering and seed filling stages for 15 days, and the second factor included four nitrogen fertilizer levels (0, 50, 100 and 150 kg/ha) from urea source. Analysis of variance showed that the effect of water deficit treatments and nitrogen fertilizer levels was significant on yield, biological yield, stem diameter and number of tillers. Increased levels of nitrogen fertilizer had an increasing effects on all the studied traits, except harvest index. Water withhold at tillering stage affected plant height, number of tillers, stem diameter, biological yield and yield, negatively. Waterlogging with 150 kg/ha nitrogen fertilizer application increased grain yield and was the most effective treatment. Despite water is the main limitation for rice production in many areas, the highest yield was obtained at waterlogging treatment.