اثر بخشي برنامه مهارت آموزي حرفه‌اي بر كارآمدي دانش‌آموزان كم توان ذهني در دوره متوسطه از ديدگاه دبيران مدارس اسثتنايي شهر تهران

Assessment of the effectiveness of programs in use on the vocational training of the mentally retarded high school students in the view of their teachers

پژوهش حاضر، به منظور تعيين اثر بخشي برنامه مهارت آموزي حرفه‌اي بر كارآمدي دانش‌آموزان كم توان ذهني دوره متوسطه تحصيلي ازديدگاه دبيران مدارس استثنايي انجام گرفت. در اين پژوهش 100 نفر دبير به عنوان افراد مورد مطالعه در پژوهش به روش تصادفي ساده از ميان 135 دبيرشاغل در مدارس استثنايي در شهر تهران انتخاب شدند. روش شناسي: با استفاده از روش تحقيق پيمايشي و بوسيله پرسشنامه محقق ساخته، تاثير برنامه‌هاي حرفه آموزي بر كارآمدي دانش‌آموزان كم توان ذهني از ديدگاه دبيران اندازه گيري شد. بدين صورت اطلاعات و داده‌هاي مورد نياز مربوط به متغيرهاي پژوهش جمع آوري گرديد و بوسيله شاخص‌هاي آمارتوصيفي و روش‌هاي آماري خي دو مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان دادند كه برنامه‌هاي حرفه آموزي و مهارت آموزي از ديدگاه دبيران در ابعاد ارتقاي مهارت‌هاي زندگي، خودكفايي فردي، اجتماعي و اقتصادي و ايجاد انگيزش تاثير كمي دارد و تنها در بعد افزايش نگرش مثبت دانش‌آموزان كم توان ذهني تاثير زيادي دارد. نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش نشان داد كه برنامه‌هاي مهارت آموزي حرفه‌اي در ابعاد ارتقاي مهارت‌هاي زندگي، خودكفايي فردي، اجتماعي و اقتصادي و ايجاد انگيزش در حد كمي مي‌تواند كارآمدي دانش‌آموزان كم توان ذهني را تحت تاثير قرار دهد. ولي بعد نگرش مثبت را مي‌تواند به مقدار زيادي افزايش دهد. همچنين يافته‌هاي پژوهش شواهدي را پيشنهاد مي كنند كه برنامه‌هاي مهارت آموزي حرفه‌اي كه توسط مدارس استثنايي براي دانش‌آموزان كم توان ذهني اجرا مي‌شود بنا به روش اجرا، عوامل اجرايي، ماهيت و اهدافي كه دارند نمي‌توانند تمام ابعاد كارآمدي دانش‌آموزان را تحت تاثير قرار دهند.

Mentally retarded students who have gained primary education have not been able to continue their education due to the inefficient educational programs being practiced worldwide. This has led to the unfair situation - creation of more and more disadvantaged retarded students. Letting such students be on their own، especially in their crucial teen-age times without equipping them to the skills needed may lead to more socially unacceptable problems as well as not benefiting from a decent، independent life. It has been the main aim of present research to determine the effectiveness of vocational training on the efficiency of mental retardation of the high school students in viewpoint of teachers and trainers. An suitable questionnaire has been designed and using simple random sampling on a total of 100 teachers data and information has been collected and analysed. The research findings shows that vocational training has exhibited minor effect on the components of life skills، individual، social& economic independence and motivation in mental retardation students of high school. However، positive change has been exhibited only in their attitude and personal environment. Furthermore، the research results indicate that vocational training has not been able to change the components of efficiency in mental retardation students. In addition to above، the research findings provide some evidence suggesting that due to teaching styles، programs and rules in place، goals and quality of programs، the current programs being implemented at exceptional schools are unable to address and identify all positive capabilities of such students.