ارزيابي ژنوتيپ‌هاي جو از نظر تحمل يخ‌زدگي طوقه و برخي خصوصيات فيزيولوژيكي

Assessment of Barley Genotypes for Crown Freezing Tolerance and some Physiological Characters

به منظور ارزيابي ژنوتيپ‌هاي جو از نظر تحمل يخ‌زدگي طوقه و برخي صفات فيزيولوژيكي، 40 ژنوتيپ‌ در دو آزمايش مورد بررسي قرار گرفتند. در آزمايش اول بذر‌ها در داخل گلدان در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در گلخانه كاشته شدند. پس از عادت‌دهي گياهان به سرما به مدت چهار هفته، وزن تر و خشك بافت‌ها، درصد آب بافت‌ها و ميزان اتلاف آب نسبي اندازه‌گيري شد. آزمايش دوم در قالب طرح اسپليت‌پلات بر پايه بلوك‌هاي كامل تصادفي در سه تكرار انجام شد. دما به عنوان عامل اصلي و ژنوتيپ‌ به عنوان عامل فرعي منظور شد. براي انجام آزمون انجماد طوقه، ژنوتيپ‌ها پس از عادت‌دهي گياهان به سرما به اتاقك انجماد منتقل شدند و در دماهاي مختلف يخ‌زدگي (زير صفر) قرار گرفتند. درصد زنده‌ماني طوقه‌ها براي هر ژنوتيپ‌ در هر تكرار در دماهاي مختلف اندازه‌گيري شد و دماي 50 درصد كشندگي (LT50) براي آن‌ها تعيين شد. بين ژنوتيپ از نظر درصد آب طوقه، برگ و گياهچه و درصد اتلاف آب بافت تفاوت معني‌داري وجود داشت. ميانگين LT50 براي ژنوتيپ‌ها oC 14/10- به دست آمد ژنوتيپ‌هاي EC79-18، A1C84-9، A1C84-14 و Schulyer در ارتباط با صفات اندازه‌گيري شده ارزش مطلوب‌تري داشتند. ژنوتيپ‌هاي EC83-15، EC80-11، A1C84-15، Schulyer و EC79-18 بالاترين درصد زنده‌ماني طوقه در دماي oC10- و كمترين مقدار LT50 را داشتند. همبستگي مثبت و معني‌داري بين وزن خشك بافت‌ها و درصد زنده ماني طوقه وجود داشت. همبستگي درصد آب برگ و گياهچه و ميزان اتلاف آب نسبي با درصد زنده‌ماني طوقه منفي و معني‌دار بود ولي اين همبستگي‌ها بالا نبودند.

Two experiments were conducted to evaluate 40 barley genotypes for crown freezing tolerance and some physiological traits under controlled conditions. In the first experiment, seeds were planted in pots in the greenhouse and the treatments were arranged as randomized complete block design with three replications. After acclimation, percent of tissue fresh and dry weight, water content and relative water loss were measured in each experimental unit. The second experiment was conducted as split plot design based on randomized complete blocks with three replications. Freezing temperatures were considered as main plots and the genotypes as subplots. After acclimation of the genotypes in the growth chamber, seedling’s crowns were transferred to a freezer and were treated with different freezing temperatures. Then, percent survival of the crowns and consequently LT50 were determined. Analysis of variance of data showed significant differences among genotypes for percent water content of the crown, leaf and seedling and relative water loss. Mean LT50 of the genotypes was -10.140C. Genotypes Ec79-18, A1C84-9, A1C84-14 and Schulyer were more suitable than others in terms of physiological characters. Genotypes EC83-15, EC80-11, EC82-11, A1C84-15, Schulyer and EC79-18 and 3 had the highest crown survival rate and the lowest LT50. The correlation coefficient of percent dry weight of different tissues with percent crown survival were positive and significant. Furthermore, negative significant correlation of percent crown survival with percent leaf and seedling water content and with relative water loss were observed. However, the correlations were not strong.