حقوق متّهمان و محكومان بيمار در نظام عدالت كيفري ايران

The Rights of Patient Accused and Convicts in the Iranian Criminal Justice System

متهمان و محكومان بيمار به سبب برخورداري از شرايط روحي و جسمي خاص، مستحق حمايت ويژه دستگاه قضا در سير دادرسي كيفري هستند؛ به عبارتي در نظام عدالت كيفري بايد براي اين گروه از افراد در جهت رعايت موازين دادرسي عادلانه و جلوگيري از به خطر افتادن سلامتي آنان ، سياست افتراقي ـ حمايتي پيش بيني و مقامات قضايي را مكلف به رعايت آن نمود. قانون‌گذار ايران در مجموعه قوانين كيفري به‌ويژه در مرحله‌ي اجراي احكام تاحدودي به اين امر توجه نموده است. به‌گونه‌اي كه در اكثر موارد ابتلاي محكوم به بيماري روحي و جسمي را نه موجب ساقط شدن مجازات بلكه موجب تاخير اجراي حكم تا زمان بهبودي دانسته است. البته هنوز جاي خالي قواعدي از قبيل ضرورت حضور وكيل بدون قيد و شرط در كليه مراحل دادرسي در كنار متّهمان بيمار، توجه به وضعيت جسماني متّهمان در مرحله تحقيقات مقدماتي و دادرسي، ممنوعيت اعمال هرگونه مجازات نسبت به محكومان مجنون و...احساس مي‌شود.

Patient accused and convicts, for the special mental and physical conditions they have, are entitled to particular protection from the criminal system in their criminal procedures. Therefore, certain protective-distinguishing policies must be anticipated for this group of people in order to observe equitable procedure standards as well as avoid jeopardizing their general health. In the collection of criminal law especially in law enforcement stage, Iranian legislator has to some extent paid attention to this issue, i.e., in the majority of cases where the accused suffers from a particular physical and / or mental state, this leads not to the annulment of punishment but to a delay thereof until due recovery is obtained. Of course, regulations such as the necessity of unconditioned presence of the lawyers in all stages of proceedings, consideration of the physical condition of the accused during the preliminary investigations and procedures, forbidding the exertion of punishments of any kind regarding the insane accused, etc. are yet to be formulated