آثار سو تحريف در نسخه هاي خطي بر شناسايي آنها:مطالعه موردي آثار ميرزا ابراهيم بدايع نگار

هدف: تصرف هاي صورت گرفته در نسخ خطي آثار ميرزا ابراهيم بدايع نگار از مورخان دوره قاجار و آسيب هايي كه اين تصرفات بر شناسايي اين آثار مي گذارند، بررسي و تحليل شده است. در پرتو اين بررسي آثار منفي تحريف نسخه هاي خطي بر پژوهش هاي بعدي نيز تشريح شده است. روش/ رويكرد پژوهش: اين پژوهش برمبناي تحليل متون انجام شده است. با بررسي نسخه هاي خطي مربوطه، موارد تحريف مشخص و سپس با مقايسه اين موارد با متون ديگر، ميزان و شكل تغييرات تحليل شد. يافته ها: ميرزا احمد منشي رازي نوه ميرزا ابراهيم بدايع نگار تلاش كرد يكي از مهم ترين آثار پدربزرگش را به نام خود قلمداد كند، بنابراين با دست بردن در نسخه تغييراتي را در آن ايجاد كرد. اين تغييرات كه با عنوان تحريف يا تصريف شناخته مي شوند، از سويي موجب شدند نسخه در فهرست ها درست معرفي نشود و از سوي ديگر محتواي آن نيز دچار آسيب شود. اين تصرفات در سه بُعد بررسي شده اند: نخست تحريف در نام نويسنده و سپس تحريف در نام افراد مرتبط و در نهايت تصرف در محتواي كتاب. نتيجه گيري: تحقيق و تدقيق در نسخه هاي خطي به لحاظ سياق نگارش و كتابت مي تواند در شناسايي علمي تر اين نسخه ها موثر باشد. نسخه هاي بسياري وجود دارند كه سهواً يا عمداً دچار تحريف و تصريف شده اند و يكي از وظايف نسخه شناسان شناسايي و اصلاح آنهاست تا بتوان درحد امكان به نوشته مولف نزديك شد.

Purpose: The purpose of this research is to study and analyze the changes made in manuscripts of works of Mirza Ebrahim Badayeʹ Negar - one of the historians of the Qajar Era - and the harm of these changes to the identification of these works. In the light of this study, the negative effects that falsifying manuscripts have on further research have been explained. Design/Methodology/ Approach: This research has been carried out on the basis of text analysis. Studying relevant manuscripts, the cases of distortion were identified and then, by comparing these cases with other texts, the amount and form of changes were analyzed. Findings: Mirza Ahmad Monshi Razi, the grandson of Mirza Ebrahim Badayeʹ Negar, attempted to plagiarize one of the most important works of his grandfather and therefore he made some changes in its manuscript. On the one hand these changes -falsifications - caused the manuscript not to be introduced properly in catalogues; on the other hand, they harmed its content. These changes have been studied from three aspects: First, falsification of the authorʹs name, falsification of the name of relevant people, and finally, changes in the book content. Conclusion: Doing research on manuscripts, in terms of their writing style can help in the scientific identification of these manuscripts. There are many manuscripts that have been falsified or changed unintentionally and one of the responsibilities of manuscript researchers is to identify and correct the changes in order to make the texts as close as possible to the original writing of the authors.