برنامه ريزي كاربري اراضي شهري جهت كاهش آسيب هاي ناشي از زلزله با تاكيد بر امكان اسكان اضطراري و موقت در ماهدشت

Urban land use planning to reduce the damage caused by earthquakes, with emphasis on the emergency and temporary accommodation in Mahdasht

در سالهاي طولاني از بدو پيدايش شهرنشيني تا زمان حال، علي رغم تمام تغييرات ساختاري، شهر همواره با واقعيت هايي همراه بوده است كه به عنوان مخاطرات طبيعي قلمداد مي شوند. در اين ميان زلزله يكي از مهمترين و ويرانگرترين مخاطرات بوده است كه از ديرباز بشر در پي يافتن راه حلي براي مقابله با آن بوده است ولي تاكنون موفق به دستيابي به دانش فني مهار زلزله نگرديده است و در واقع بشر در مقابله با زلزله عاجز مانده است. در اين شرايط كه ديگر بشر با دانش كنوني خود را قادر به كنترل زلزله نمي بيند، انديشه يافتن راههايي براي كاهش آسيب ها و خسارت زلزله را در سر پروراند. چگونه مي توان آسيب پذيري شهرها در مقابل زلزله را كاهش داد؟ تغيير در نحوه استفاده از زمين در شهرها با هدف كاستن آسيبهاي ناشي از زلزله يكي از راهكارهاي است كه نقش موثر آن در مقابله با آسيبهاي زلزله به اثبات رسيده است. اين موضوع در سه مرحله مي تواند مورد ارزيابي قرار گيرد: مرحله اول كه زمان آمادگي در مقابل بحران زلزله ناميده مي شود، روند آماده سازي شهرها براي مقابله با بحران با آگاهي از وقوع آن است به گونه اي كه شهر در حالت آماده باش براي زلزله طراحي و برنامه ريزي شده باشد. مرحله دوم زمان بحران است درست زماني كه شهر در وضعيت بحراني قرار مي گيرد با اين تفاوت كه با تمهيدات و تغييراتي كه در مرحله قبل انجام داديم يقيناً بايستي حداقل خسارت را انتظار داشته باشيم، و نهايتاً مرحله سوم كه زمان بعد از بحران تا بازگشت به شرايط عادي است. اين مقاله قصد دارد يكي از مهمترين اركان آسيب پذير و در عين حال آسيب رسان شهر يعني كالبد و ساختار فيزيكي شهر در سه مرحله قبل، هنگام و بعد از زلزله، در جهت دستيابي به شهري ايمن در مقابل زلزله برنامه ريزي قرار دهد؛ بنابراين برنامه ريزي كاربري اراضي شهري با تدوين ضوابط و مقررات منطقه بندي (ارتفاعي، تراكمي و كاركردي) تفكيك اراضي، تخصيص فضاهاي كافي براي انواع فعاليت، در نظر گرفتن سازگاري كاربري ها، تعيين حريم نواحي خطرناك، انتقال كاربري هاي ناسازگار، تدوين ضوابط و مقررات در زمينه تناسب توسعه و نهايتاً پيش بيني شرايط بحران و نيازهاي مطرح در آن قادر به كاهش آسيب پذيري مناطق شهري مي باشد. با توجه به مطالب ارايه شده در اين مطالعه برنامه ريزي كاربري اراضي شهري در شهر ماهدشت به عنوان بررسي موردي از شهرهاي مهاجرپذير تلفات ناشي از بحران زلزله را با توجه به آسيب پذيري آن كاهش مي دهد كه قابل تعميم و بررسي در شهرهاي ديگر كشور نيز خواهد بود و نهايتاً يكي از مهمترين راهكارها و پيشنهادات ارايه شده در اين فصل انتخاب موقعيت مناسب جهت آماده سازي سايتي به عنوان محل اسكان اضطراري و موقت در جوار منطقه آسيب پذير شهر ماهدشت مي باشد. در زمينه اسكان آسيب ديدگان از زلزله در شهر ماهدشت در دو مرحله اسكان اضطراي و اسكان موقت باتوجه به شرايط موجود و استانداردهاي مطرح در اين زمينه پيشنهاداتي ارايه گرديد.

How to reduce the vulnerability of cities against earthquakes? Changes in land use in cities are one of the ways that the earthquake has been proved effective in dealing with injuries. Therefore, urban land use planning, zoning and development regulations (height, density and functional) separation of land, allocation of adequate space for various activities, taking into account the adjustment member, the privacy of dangerous areas, and inconsistent manual transmission, developed criteria and regulations in the field of fitness and ultimately predict the crisis and it needs to reduce vulnerability of urban areas is. Settlement in the area of earthquake victims in temporary settlements and the Emergency Housing Mahdasht in two stages according to the conditions and standards set forth in the proposals presented.