اثر سولفات روي بر عملكرد، اجزا عملكرد و ميزان روي و پروتيين دانه سه رقم گندم پاييزه در منطقه اقليد فارس

Effects of zinc sulfate on yield, yield components, zinc and protein content of three winter wheat cultivars in the Eghlid of Fars province

كمبود روي در گياهان از طريق كاهش توليد مواد فتوسنتزي و اكسين موجب نقصان رشد، اجزا عملكرد و عملكرد دانه گندم مي گردد. به‌منظور تعيين اثر سولفات روي بر عملكرد، اجزا عملكرد و ميزان روي و پروتيين دانه سه رقم گندم پاييزه، آزمايشي در مزرعه ايستگاه تحقيقات كشاورزي و منابع‌طبيعي شهرستان اقليد، با آرايش كرت هاي خرد شده به‌صورت بلوك هاي كامل تصادفي در سال زارعي 87-1386 به اجرا در آمد. فاكتور اصلي شامل سطوح، صفر، 30 و 60 كيلوگرم سولفات روي (حاوي 36 درصد روي) و فاكتور فرعي ارقام زرين، الوند و شهريار بود. نتايج نشان داد افزايش سطوح سولفات روي باعث افزايش معني دار تعداد سنبله بارور در مترمربع، تعداد دانه در سنبله بارور، وزن هزار دانه، عملكرد دانه، وزن خشك كل، شاخص برداشت و ميزان روي و پروتيين دانه و كاهش تعداد پنجه غير بارور و تعداد سنبله غير بارور گرديد. ارقام زرين و الوند به‌طور معني داري تعداد سنبله بارور، وزن هزاردانه، عملكرد دانه، وزن خشك كل، شاخص برداشت و ميزان روي و پروتيين دانه بيشتري و تعداد كمتري سنبله غير بارور و تعداد دانه در سنبله بارور نسبت به رقم شهريار توليد نمودند. در ساير صفات اختلاف معني داري بين ارقام ديده نشد. در اين مطالعه بيشترين رشد رويشي، اجزا عملكرد و عملكرد دانه با مصرف 60 كيلوگرم سولفات روي در هكتار در ارقام الوند و زرين (به‌ترتيب 10040 و 10030 كيلوگرم در هكتار) به‌دست آمد. بنابراين مصرف اين مقدار سولفات روي در ارقام الوند و زرين براي توليد گندم در شرايطي مشابه، مناسب به نظر مي‌رسد

Zinc deficiency through the reduction in auxin production and photosynthesis, reduces growth, yield components and grain yield of wheat. An experiment was conducted to determine the effect of zinc sulfate on yield, yield components, zinc and protein content of three winter wheat cultivars in Eghlid Agriculture Research during 2007– 2008. The experiment was in a splitplot layout within a randomized complete block design. The main plot consisted of three levels (0,30 and 60 kgha-1) of zinc sulfate (36% Zn) and the sub-plots were Zarin, Alvand and Shahriar wheat cultivars. The result showed that increasing the Zinc sulfate levels caused meaningful increaseg in the number of fertile heads m-2 (FH), kernel per fertile head (KH), 1000-kernel weight (KW), grain yield (GY), total plant dry weight (TPDW) and harvest index (HI) and zinc and protein, but number of infertile tillers (IT) and infertile heads (IH) reduced. Zarin and Alvand cultivars produced significantly higher FH, KW, GY, HI, ZnC and PP and lower IT, and KH than Shahriar. Cultivars showed no differences in other properties based on the results In this study the highest growth, yield components and grain yield were 10040 and 10030 kg ha-1 by using the 60 kg ha-1 of zinc sulfate in alvand and zarin cultivars respectively. This rate of zinc sulfate application and Alvand and Zarin cultivars might be suitable for wheat production under conditions similar to this study.