تاثيرات خصوصي سازي از طريق بورس اوراق بهادار بر بازار سرمايه

Effects of Share Issuing Privatization on Stock Market

با افزايش نارسايي هاي كاركردي و افت كارايي در بنگاه هاي دولتي، سياست گذاران و اقتصادانان، سياست خصوصي سازي بنگاه هاي متعلق به دولت را در جهت بهبود وضعيت كارايي و عملكرد آن ها در پيش گرفتند. دولت ها از روش هاي گوناگوني براي واگذاري مالكيت و كنترل بنگاه هاي دولتي استفاده مي كنند كه در ميان اين روش ها استفاده از روش عرضه عمومي سهام از طريق بورس اوراق بهادار به عنوان متداول ترين روش بكارگيري مي‌شود. دولت ها در اين روش علاوه بر واگذاري مالكيت بنگاه ها، اهداف ديگري را نيز با تاثيرگذاري بر روي بازار سرمايه دنبال مي كنند. اين پژوهش با بررسي مطالعات صورت گرفته در حوزه خصوصي سازي بنگاه هاي دولتي با استفاده از عرضه عمومي سهام در بورس در كشورهاي مختلف دنيا، به بررسي اثرات اين نوع واگذاري ها بر بازار بورس اوراق بهادار اين كشورها مي پردازد. نتايج نشان مي دهد استفاده از اين روش در كنار انتقال مالكيت بنگاه واگذار شده موجب بهبود فضاي تجاري، توسعه بازار و گسترش فرهنگ مالكيت سهام مي‌گردد. در اين بين با توجه به حجم وا گذاري ها و نگرش سرمايه‌گذاران نسبت به اين واگذاري ها، شاهد افزايش در نقدشوندگي و بازده سرمايه گذاري در بازار هستيم. در ايران نيز سياست خصوصي‌سازي پس از پايان جنگ تحميلي در غالب برنامه‌هاي پنج ساله توسعه مورد توجه سياست‌گذاران قرار گرفت. بررسي اثرات اين سياست بر بورس اوراق بهادار تهران نشان‌دهنده افزايش نقدشوندگي و عدم تغيير قابل ملاحظه در عمق بازار مي‌باشد.

Increase in operational faults and reduction of efficiency of state-owned enterprises has lead policymakers and economists to make privatization policy in order to improve their efficiency and performance. Government applies various ways of divesting ownership and control of state-owned enterprises that Share Issuing Privatization (SIP) through stock market is the most popular one. Government follows other goals by influencing on stock market as well. This paper surveys some research, done in SIP field around the world, to investigate the effects of the SIP on stock market. Results show that using this way has caused improvement in economic climate, market development and extension of ownership culture as well as divesting the ownership. In addition, regarding volume of divestures and investors attitude towards them, we see an increase in liquidity and return of investments in market. In Iran also, privatization policy has received considerable attention after the end of the imposed war in five year development programs. Surveys of the effects of this policy on the Tehran stick market, reveals a rise in liquidity and no significant changes in the market depth.