Explanation of the Structural and Functional Characteristics of Geographical Buffer Spaces

تبيين ويژگي‌هاي ساختاري و عملكردي فضاهاي جغرافيايي حايل

برخي نقاط جغرافيايي براي جلوگيري از احتمال تماس و درگيري مستقيم ميان قدرت‌هاي رقيب، گاه با توافقات دوجانبه قدرت‌ها و يا گاه با اقدام يكي از آن‌ها ايجاد، و به عنوان فضاهاي حايل كاركرد پيدا مي‌كنند. در اين حالت قدرت‌ها متعهد مي‌شوند تا هيچ‌يك به اين فضا وارد نشده و يا آن را به تصرف خود در نياورند. حايلها به‌عنوان يك پديده جغرافيايي از نخستين دورانهاي تاريخ بشر وجود داشته‌اند اما تاكنون مطالعات دانشگاهي در مورد اين موضوع مشاهده نشده و فقط برخي پژوهشگران به تعريف مختصر از «كشورهاي حايل» پرداخته‌اند بدون اينكه به ماهيت، چيستي، ويژگيها و كاركردهاي حايلها بپردازند. از سوي ديگر عنوان «فضاي جغرافيايي حايل» نخستين بار توسط نگارندگان به‌كار رفته است و در مطالعات جغرافيايي، سياسي و بين‌الملل پيشينه ندارد. رقابت دو قدرت برتر و وجود فضايي ضعيف‌تر ميان آنها كه براي هر دو قدرت از اهميت استراتژيك برخوردار است، موجب توجه قدرتها به اين فضا شده و رقابت سختي ميان آنها براي در اختيار گرفتن اين فضا و يا حداقل بي‌طرف نگهداشتن آن ظهور مي‌يابد. در عين حال اين فضاها محل بروز رقابت‌هاي آشكار و پنهان اين قدرت‌ها مي‌شوند. مساله‌اي كه كشورهايي مانند لبنان، ايران، عراق، كره، افغانستان و كامبوج در آسيا؛ لهستان و بلژيك در اروپا؛ اروگويه، نيكاراگويه در آمريكاي مركزي طي قرن بيستم با آن مواجه بوده و يا گاه همچنان با آن روبه‌رو هستند. پژوهش حاضر با روش توصيفي- تحليلي، به‌دنبال شناخت، تبيين ماهيت و ويژگي‌هاي ساختاري- كاركردي فضاهاي حايل مي‌باشد.

Some geographical areas, in order to prevent the possibility of direct contact and conflict between rival powers, often by mutual or unilateral agreements, function as buffer spaces. These powers are then committed not to trespass on any spaces or take control of them. Buffers as geographical phenomena are as old as mankind, but there have been no academic studies on the subject so far, and only some brief scientific definitions of "buffer states" have been proposed by scientists without dealing with their nature, features and usages. On the other hand, "buffer geographical space" was first used by the authors of this study without prior inclusion in geographical, political and international studies. Rivalry of two powers and existence of a weak space between them with strategic importance for them shifts their attention to this space and a rivalry emerges between them in controlling and maintaining it. Also, such spaces are zones for the incidence of overt and covert rivalries between these powers. Problems that countries, like Lebanon, Iran, Iraq, Korea, Afghanistan and Cambodia in Asia, Poland and Belgium in Europe, Uruguay, Nicaragua, in Central America in the twentieth century, have faced or sometimes they still face. Current study, based on descriptive – analytical method, seeks to understand and explain the nature and structural-functional characteristics of buffer spaces.