استفاده از منطق فازي در مكان‌يابي محل‌هاي تغذيه مصنوعي آبخوان با تلفيق روشهاي AHP و FTOPSIS

Application of Fuzzy Logic in Site Selection of Artificial Groundwater Recharge Using Integrated Method of AHP and FTOPSIS

موفقيت طرحهاي تغذيه مصنوعي مستلزم شناسايي مكان مناسب براي احداث طرح تغذيه است. استفاده از نظريه مجموعه فازي در مكان‌يابي پروژه‌ها، امكان استفاده از اطلاعات كيفي و غير قطعي را به تصميم‌گير مي‌دهد. براين اساس در تحقيقات جديد مكان‌يابي پروژه‌ها به روش تصميم‌گيري چند معياره با استفاده از منطق فازي مورد توجه قرار گرفته است. در اين مقاله با رويكرد نو مكان‌يابي محل‌هاي تغذيه مصنوعي با استفاده از منطق فازي با تركيب روشهاي FTOPSIS و AHPدر محيط رستر نرم افزار GIS انجام شده است. روش FTOPSIS يكي از روشهاي تصميم‌گيري چند معياره است كه با كاربرد منطق فازي در روش TOPSIS توسعه يافته است. با انتخاب دشت شميل و آشكارا به عنوان مطالعه موردي روش پيشنهادي، معيارهاي شيب، هدايت الكتريكي، نيروي سيل‌خيزي، زمين شناسي، كاربري زمين و عمق آبهاي زيرزميني براي انتخاب محل‌هاي مناسب تغذيه مصنوعي مورد بررسي قرار گرفته است. با استفاده از منطق فازي نظر تصميم‌گير در قالب اعداد فازي مثلثي در وزن‌دهي به طبقات اين معيارها اعمال شده است. براي اعتبار دهي به روش پيشنهادي نتايج آن با نتايج به‌دست آمده از روش AHP مقايسه شده است. نتايج نشان مي‌دهد كه استفاده از روشهاي تصميم‌گيري چند معياره براي طراحي ساختار، ارزيابي و اولويت بندي گزينه‌هاي تصميم و به‌كارگيري GIS براي تجزيه و تحليل حجم بالاي داده‌هاي جغرافيايي در كنار منطق فازي به‌منظور استفاده از واژه‌هاي زباني در قضاوت كارشناسانه ابزار كارامدي را براي مكان‌يابي محل‌هاي تغذيه مصنوعي فراهم مي‌كند.

The success of artificial recharge schemes requires the identification of suitable site. The use of fuzzy set theory in site selection projects allows the decision-makers to incorporate unquantifiable information into decision model. In this paper, site selection of artificial groundwater recharges using an integrated method of Fuzzy TOPSIS and AHP has been done in raster environment of GIS. The FTOPSIS is one of the MCDM methods that by using fuzzy logic in the TOPSIS method have been developed. By selecting Shemil Ashkara plain as a case study, factors such as: slope, electrical conductivity, potential of run-off, geology, land use and depth of groundwater table are considered to determine the areas most suitable for artificial groundwater recharge. For validating the proposed method, the zoning of artificial recharge was done by using AHP method. The results indicate that using of multiple criteria decision making techniques for structuring decision problems, designing, evaluating, and prioritizing alternative decisions and GIS to analyze many types of geographic data and information and fuzzy logic to utilize linguistic terms in judgments prepare a powerful tool for site selection of artificial groundwater.