تاثير نظام هاي كم آبياري و كود شيميايي و زيستي فسفر بر خصوصيات كمي و كيفي شلغم علوفه‏اي (L. Brassica rapa)

Effects of Limited Irrigation Regimes and Chemical and Biological Phosphorous Fertilizers on Quantitative and Qualitative Characteristics of Turnip (Brassica rapa L.)

به منظور بررسي تاثير باكتري‏هاي حل كننده فسفات و كود شيميايي فسفر بر عملكرد شلغم علوفه‏اي در شرايط كم آبياري، آزمايشي در سال 1388 در مزرعه آموزشي- پژوهشي پرديس كشاورزي و منابع طبيعي دانشگاه تهران به صورت كرت‏هاي خرد شده در قالب طرح بلوك‏هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا شد. عامل اول شامل پنج سطح كم آبياري (شاهد بدون آبياري، يك مرتبه آبياري در زمان كاشت، آبياري در زمان كاشت + آبياري در آغاز تشكيل غده‏ها، آبياري در زمان كاشت + آبياري در آغاز تشكيل غده‏ها + آبياري در آغاز رشد ساقه و آبياري كامل در تمام دوره رشد بر اساس نياز آبي گياه) به كرت اصلي و عامل دوم شامل چهار سطح كودي (شاهد بدون كود فسفر، 100% كود شيمايي فسفره بر اساس آزمون خاك، 50% كود شيميايي+ تلقيح بذر با زاد مايه باكتري سودوموناس پوتيدا سويه‏هاي 41 و 168 و تلقيح بذر با زاد مايه باكتري‏هاي سودوموناس پوتيدا به تنهايي) به كرت فرعي تخصيص داده شدند. نتايج نشان داد كه گياه شلغم علوفه‏اي به تنش خشكي به ويژه در مرحله جوانه زني و سبز شدن، بسيار حساس است و در صورت اعمال كم آبياري، تامين آب در اين مرحله مي‏تواند نقش بسيار مهمي در افزايش عملكرد داشته باشد. اين در حالي است كه آبياري در زمان آغاز رشد ساقه، تاثيري بر افزايش عملكرد علوفه اين گياه نداشت. همچنين نتايج نشان داد استفاده از كود شيميايي و زيستي فسفر در كاهش اثرات نامطلوب تنش خشكي بر رشد و عملكرد اين گياه موثر بود. با افزايش شدت تنش خشكي، قابليت هضم ماده خشك و انرژي متابوليسمي علوفه شلغم از يك روند كاهشي پيروي نمود در حالي كه در همين شرايط مقدار الياف نامحلول در شوينده‏هاي اسيدي، كربوهيدرات محلول در آب و پروتيين خام از يك روند افزايشي پيروي كرد. به طور كلي در توليد شلغم علوفه‏اي مي‏توان كود تلفيقي را جايگزين كود كامل شيميايي فسفر نمود. عملكرد علوفه كل در تيمار كود تلفيقي تنها 8 درصد در مقايسه با تيمار كود كامل شيميايي كاهش يافت. اين در حالي است كه با مصرف كود تلفيقي 50 درصد در مصرف كود شيميايي صرفه جويي شد. شايان ذكر است كه تيمار كود تلفيقي توانست اثر تنش خشكي را بر رشد و عملكرد شلغم تعديل نمايد.

To evaluate the effects of phosphate solubilizing bacteria and chemical phosphorous fertilizer on turnip (Brassica rapa) forage yield under limited irrigation regimes, a field experiment was conducted in Research Farm of College of Agriculture and Natural Resources, University of Tehran, in Karaj/Iran during 2009 growing season. The experimental treatments were arranged as split plots. Five levels of irrigation consisted of: IR0 (no irrigation), IR1 (Irrigation at sowing time), IR2 (Irrigation at sowing time + commencement of tube formation), IR3 (Irrigation at sowing time + commencement of tube formation + commencement of flowering) and IRN (normal irrigation) were assigned to the main plots. Four levels of fertilizing systems viz: F0 (no phosphorous fertilizer), 100% Fch (100% chemical phosphorous fertilizer according to soil test), FBI (seed inoculation by pseudomonas putida bacteria strains 41 and 168), 50%Fch+FBI (50% chemical phosphorous fertilizer + seed inoculation by pseudomonas putida strains 41 and 168) were assigned to the subplots. A randomized complete block design with four replications was employed to analyze the data. The results showed that turnip is very sensitive to water stress in germination and emergence stage of growth. Irrigation at sowing time was the most efficient irrigation in turnip forage production. However, irrigation at stem elongation stage did not affect forage yield. The results also revealed that application of chemical and biological phosphorous fertilizer could moderate negative effect of water stress on turnip forage yield. As the severety of drought stress increased, dry matter digestibility and metabolizable energy of turnip forage followed a decreasing trend, while acid detergent fiber, water soluble carbohydrates and crude protein content followed an increasing trend. Based on the results of the experiment, integrated fertilizer could be a good substitute for chemical fertilizer. Total forage yield of turnip reduced by 8% in integrated fertilizer application compared to chemical fertilizer treatment. However, in integrated fertilizer treatment 50% reduction in chemical fertilizer utilization was achieved. Also integrated fertilizer could moderate the adverse drough stress effects on turnip growth and forage yield.