بررسي پاسخ ژنوتيپ هاي مختلف لوبيا (Phaseolus vulgaris L.) به كمبود روي در شرايط گلخانه

Responses of Various Common Bean (Phaseolus vulgaris L.) Genotypes to Zinc Deficiency

كمبود روي در خاك هاي آهكي عامل محدود كننده عملكرد و كيفيت محصول است. لوبيا گياهي حساس به كمبود روي مي باشد. براي بررسي پاسخ ژنوتيپ هاي مختلف لوبيا به كمبود روي خاك، يك آزمايش فاكتوريل در قالب طرح كاملا تصادفي با دو عامل كه عامل اول دو سطح روي (0 و 10 ميلي گرم روي در كيلوگرم خاك به صورت سولفات روي ) و عامل دوم 12 ژنوتيپ لوبيا بودند كه با سه تكرار در شرايط گلخانه اجرا شد. جذب روي بخش هاي جوان و مسن اندام هوايي همبستگي معني داري با روي كارايي كل داشت اما غلظت روي بخش هاي جوان و مسن اندام هوايي همبستگي كمتري با روي كارايي كل داشت. بنابراين، شاخص جذب روي نسبت به غلظت روي خصوصيت مناسب تري براي شناسايي ژنوتيپ هاي لوبياي روي كارا مي باشد. در شرايط كفايت روي در تمام ژنوتيپ ها ، توليد ماده خشك در مقايسه با گياهان كشت شده در شرايط كمبود روي افزايش يافت. در شرايط كمبود روي، توليد ماده خشك بخش جوان اندام هوايي در ژنوتيپ هاي غيرروي كارا كمتر بود. اما در بخش مسن اندام هوايي ماده خشك بيشتري به دست آمد. به علاوه، پاسخ ژنوتيپ هاي غير روي كارا در مقايسه با ژنوتيپ هاي روي كارا نسبت به كاربرد كود روي بيشتر بود.

Zink deficiency in calcareous soils of arid and semi-arid regions is a limiting factor for crop yield. Bean is considered as one of sensitive plants to zinc (Zn) deficiency. To study the responses of various bean genotypes to soil zinc deficiency, a greenhouse experiment was carried out. A factorial completely randomized design with three replications was conducted. The first factor was two levels of Zn (0 and 10 mg Zn kg-1 soil) and the second factor was 12 genotypes of beans. Zn uptake was found to be significantly correlated with Zn level, however, zinc concentrations of both old and young plant portions had lower correlation. Therefore, zinc uptake is a suitable characteristic to identify zinc efficient genotypes compared to Zn concentration. Adequate Zn supply in studied genotypes enhanced shoot dry matter production of bean genotypes compared to plants cultivated under low Zn condition. Under low Zn condition, dry matter production of young part of shoot was lower in the Zn inefficient genotypes, but in the old portion of the shoot exhibited higher dry matter. In addition, compared to efficient genotypes, responses of inefficient bean genotypes were higher to zinc application.